| Umowa o pracę zawarta przez polskiego obywatela z polskim pracodawcą, który wypłaca mu wynagrodzenie za świadczoną pracę, pomimo iż jest wykonywana na terytorium państwa trzeciego, rodzi obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne do polskiego systemu zabezpieczenia społecznego (por. interpretacja indywidualna ZUS z 6 sierpnia 2021 r., znak DI/100000/43/477/2021).
|
Stan faktyczny opisany we wniosku:
O wydanie interpretacji indywidualnej wystąpił do ZUS przedsiębiorca, który zatrudnia pracownika - obywatela Polski na umowę o pracę na czas określony. W umowie jako miejsce wykonywania pracy wskazana jest Białoruś. Ponadto po zakończeniu tej umowy zamierza zawrzeć z tym pracownikiem kolejną umowę o pracę na czas określony, także z miejscem jej wykonywania na terytorium Białorusi. Umowa zostanie zawarta na prawie lokalnym, czyli na prawie Republiki Białoruskiej. Zgodnie z tą umową, adresem zamieszkania pracownika będzie Polska, ale na czas wykonywania pracy tymczasowym miejscem zamieszkania będzie Republika Białorusi. Pracownik posiada obywatelstwo polskie i opłaca wszystkie składki ubezpieczeniowe w Polsce i na Białorusi oraz posiada certyfikat rezydencji podatkowej Białorusi potwierdzający, że jest płatnikiem podatków w tym kraju. Wnioskodawca dodał, że pracownik będzie świadczył pracę na terenie Białorusi, natomiast w Polsce będzie świadczył pracę wyłącznie w ramach podróży służbowych, nie więcej niż przez 5% czasu pracy. Z tytułu umowy pracownik będzie otrzymywał wynagrodzenie, wypłacane w euro.
Stanowisko wnioskodawcy:
W opinii wnioskodawcy będzie on zobowiązany do naliczania i odprowadzania od wynagrodzenia pracownika składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne do ZUS w Polsce. Ponadto, pomimo zatrudnienia pracownika przez przedsiębiorcę posiadającego siedzibę na terenie Polski, składki na ubezpieczenia społeczne powinny być naliczane i odprowadzane również do białoruskiego zakładu ubezpieczeń, zgodnie z ustawodawstwem białoruskim.
Rozstrzygnięcie ZUS:
ZUS uznał stanowisko wyrażone we wniosku za prawidłowe, przy czym jak zaznaczył w wydanej interpretacji indywidualnej: "(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dokonuje ustalenia właściwego ustawodawstwa, któremu podlegać będzie osoba zatrudniona przez polską spółkę do wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę na terytorium Białorusi, a jedynie wypowiada się w kwestii obowiązku opłacania za taką osobę składek na ubezpieczenia społeczne do polskiego systemu zabezpieczenia społecznego.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla również, iż niniejsza decyzja nie wyklucza tzw. podwójnego ubezpieczenia społecznego, kiedy dojść może do sytuacji, gdy składki na ubezpieczenia społeczne musiałyby być opłacane również w kraju, w którym praca jest wykonywana (zgodnie z tamtejszymi przepisami).
(...) Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. W myśl przepisów art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 tej ustawy także ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe dla tych osób jest obowiązkowe. Dyspozycja treści art. 13 pkt 1 ustawy stanowi, iż obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają pracownicy, od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.
Przywołane przepisy stanowią o powszechnym charakterze podlegania ubezpieczeniom społecznym w odniesieniu do pracowników zatrudnionych przez polskie firmy a świadczących swą pracę na terenie Polski. Obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej umowy o pracę powstanie w przypadku osób, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami (bez względu na obywatelstwo, którym legitymują się takie osoby, lub jego brakiem).
Oznacza to, że obowiązkiem ubezpieczeń społecznych w Polsce objęci są wszyscy obywatele polscy posiadający tytuł do ubezpieczeń na obszarze Polski, ale również obywatele polscy zatrudnieni przez polskie podmioty za granicą. Obowiązek ubezpieczeń może być wyłączony na mocy umowy międzynarodowej, której Polska jest stroną. Polska nie ma zawartej z Białorusią umowy o zabezpieczeniu społecznym. Oznacza to, że pracownik pozostanie w polskim systemie ubezpieczeń, jeżeli podczas pracy na terenie państwa trzeciego nadal będzie trwał stosunek pracy z polskim pracodawcą.
(...) Fakt, iż umowa o pracę wykonywana będzie na terenie innego państwa np. na terenie Republiki Białorusi, z którą Rzeczpospolita Polska nie jest związana żadną umową o zabezpieczeniu społecznym, nie niweluje statusu pracownika na terenie Polski. Istotnym jest fakt, że umowa o pracę będzie zawarta przez polskiego obywatela z polskim pracodawcą, który wypłaca mu wynagrodzenie za świadczoną pracę. W związku z czym z tytułu zawartej umowy o pracę na warunkach przedstawionych we wniosku zaistnieje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne do polskiego systemu zabezpieczenia społecznego. (...)".
