| Osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, nawet jeżeli wypełnia kryteria określone dla osób współpracujących, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca (por. interpretacja indywidualna ZUS z 13 lutego 2019 r., znak WPI/200000/43/85/2019).
|
Stan faktyczny opisany we wniosku:
O wydanie interpretacji indywidualnej wystąpił do ZUS przedsiębiorca, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Zatrudnia jednego pracownika na pełny etat i podpisał umowę zlecenia z żoną w zakresie prowadzenia przez nią księgowości firmy. Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi z żoną wspólne gospodarstwo domowe i nie mają rozdzielności majątkowej. Z tytułu zawartej umowy żona będzie otrzymywała raz w miesiącu wynagrodzenie. Żona przedsiębiorcy posiada wykształcenie wyższe księgowe oraz ma ukończone odpowiednie kursy księgowe. Nie uczestniczy w pozostałych pracach wykonywanych przez firmę męża. Wykonywane przez nią obowiązki nie mają istotnego ciężaru gatunkowego, nie dotyczą działań bezpośrednio przynoszących przychód. Sama wybiera godziny oraz miejsce pracy. Nie pozostaje pod kierownictwem męża, służbowo nie podlega mężowi. Na powierzone obowiązki miesięcznie poświęca około 15-20 godzin.
Stanowisko wnioskodawcy:
Zdaniem wnioskodawcy żona podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu zawartej umowy zlecenia, a nie jako osoba współpracująca.
Rozstrzygnięcie ZUS:
ZUS zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy. Jak wyjaśnił: "(...) Zgodnie art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 11 ust. 2 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące, natomiast ubezpieczeniu chorobowemu zleceniobiorcy podlegają dobrowolnie na swój wniosek.
Z kolei w myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 tejże ustawy - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami współpracującymi z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą, natomiast ubezpieczeniu chorobowemu osoby współpracujące podlegają dobrowolnie na swój wniosek.
Stosownie do brzmienia art. 8 ust. 11 ustawy systemowej, za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.
Jednocześnie zgodnie z art. 8 ust. 2 powołanej ustawy - jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca.
Należy jednakże w tym miejscu zauważyć, że umowa zlecenia jest umową regulowaną przez przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks cywilny (...), odmienną w swej charakterystyce prawnej od umowy o pracę, a w konsekwencji nie może być w powyższej sytuacji traktowana analogicznie.
Mając na uwadze wskazane powyżej przepisy, osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, nawet jeżeli wypełnia kryteria określone dla osób współpracujących, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca, bowiem wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny, od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, tytuł do ubezpieczeń społecznych, a jednocześnie w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do zleceniobiorców brak jest przepisu odpowiadającego treści zawartej w art. 8 ust. 2 tej ustawy regulacji dotyczącej pracowników.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zawarł z żoną umowę zlecenia na świadczenie usług księgowych - zatem osoba taka dla celów ubezpieczeń społecznych nie będzie traktowana jako osoba współpracująca, ale jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia. W konsekwencji, zleceniobiorca (tu: żona Wnioskodawcy), od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy (art. 13 pkt 2) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu (...) oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu (...). Odnosząc się do kwestii dotyczącej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób wykonujących pracę na podstawie m.in. umowy zlecenia to, w myśl art. 18 ust. 1, 3 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy (...) o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla zleceniobiorcy stanowi uzyskany przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (...), jeżeli w umowie określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.
Przychodami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są w myśl jej art. 4 pkt 9: przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanego bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy.
Zgodnie natomiast z art. 46 ust. 1 ustawy (...) o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. (...)".
