Prowadzimy małą rodzinną firmę, która zajmuje się m.in. sprzedażą towarów. Chcielibyśmy zastosować uproszczenie i wartość towarów handlowych odnosić bezpośrednio w koszty w momencie zakupu? Na czym polega w praktyce stosowanie takiego uproszczenia?
Kierownik jednostki może podjąć, na podstawie art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości, decyzję o odpisywaniu w koszty wartości towarów na dzień ich zakupu. Takie postępowanie musi być połączone z ustalaniem stanu tych składników aktywów i jego wyceną oraz korektą kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy.
|
Jeżeli jednostka wybiera uproszczoną metodę ewidencji zapasów, to powinna uwzględnić art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości, z którego wynika, że jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki. Zwykle taką metodę ewidencji zapasów wybierają jednostki handlowe, w których działalność handlowa polegająca na sprzedaży towarów jest prowadzona w niedużym zakresie, a za zapasy i sprzedaż odpowiada sam kierownik jednostki lub członkowie jego rodziny bądź zaufane osoby. Uproszczona ewidencja nie pozwala bowiem na kontrolowanie bieżącego stanu zapasów towarów, a także nie daje możliwości rozliczania osób odpowiedzialnych za te składniki aktywów.
Jednostka wybierając uproszczenie, o którym mowa w art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości nie ujmuje nabytych towarów na koncie 33 "Towary", tylko odnosi ich wartość bezpośrednio na dzień ich zakupu w ciężar konta 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)".
Na dzień bilansowy w kosztach, do których została już zaliczona wartość zakupionych towarów (zapisem po stronie Wn konta 73-1), powinna pozostać tylko wartość faktycznie sprzedanych towarów. Pozostały zapas towarów (niesprzedanych) należy ustalić w drodze spisu z natury i odpowiednio go wycenić.
Zgodnie bowiem z art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości, odpisywanie w koszty wartości towarów na dzień ich zakupu jest połączone z ustaleniem stanu tych składników aktywów i jego wyceną oraz korektą kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy. Korekty kosztów można dokonywać również częściej niż na dzień bilansowy, np. raz na miesiąc, czy raz na kwartał, w zależności od potrzeb danej jednostki. Ustalenie stanu zapasów, jego wycena i korekta kosztów o wartość tego stanu w ciągu roku może odbywać się na podstawie prowadzonej ewidencji ilościowej.
Uwaga: Dokonywanie korekty kosztów tylko na dzień bilansowy jest wystarczające dla celów bilansowych. Jednak dla celów podatkowych wskazane jest, aby takiej korekty dokonywać w każdym okresie, za który jednostka ustala i wpłaca zaliczki na podatek dochodowy (miesięcznie lub kwartalnie).
Korekta kosztów o wartość ustalonego w drodze spisu z natury stanu zapasów towarów, które nie zostały zużyte lub sprzedane, polega na ujęciu w księgach wartości tych zapasów na koncie 33 "Towary".
Przykład
I. Założenia:
- Zgodnie z polityką rachunkowości jednostka "X" odnosi wartość towarów w ciężar kosztów na dzień ich zakupu. Korekty kosztów o wartość niesprzedanych towarów dokonuje na koniec każdego miesiąca, a na początek następnego miesiąca wartość zapasów zalicza ponownie w ciężar kosztów.
- W styczniu 2023 r. jednostka kupiła towary o wartości: 61.500 zł (w tym VAT: 11.500 zł).
- Na koniec stycznia 2023 r. ustalono, w drodze spisu z natury, że wartość towarów na stanie magazynowym wynosiła: 35.000 zł.
II. Dekretacja:
Opis operacji
|
Kwota
|
Konto
|
Wn
|
Ma
|
A. Zapisy w księgach na koniec stycznia 2023 r.
|
1. FZ - faktura dokumentująca zakup towarów:
|
|
|
|
a) wartość brutto
|
61.500 zł
|
30
|
21
|
b) VAT podlegający odliczeniu
|
11.500 zł
|
22-1
|
30
|
c) wartość netto
|
50.000 zł
|
73-1
|
30
|
2. PK - stan zapasu towarów na koniec stycznia
|
35.000 zł
|
33
|
73-1
|
B. Zapisy w księgach na początek lutego 2023 r.
|
1. PK - ponowne zaliczenie w koszty wartości zapasów ustalonej na koniec stycznia
|
35.000 zł
|
73-1
|
33
|
III. Księgowania:
A. Zapisy w księgach na koniec stycznia 2023 r.
B. Zapisy w księgach na początek lutego 2023 r.
Uwaga: Innym rozwiązaniem jest pozostawienie wartości zapasów towarów na koncie 33 do dnia kolejnego okresu sprawozdawczego. W takiej sytuacji na koniec kolejnego okresu rozliczeniowego dokonuje się dodatkowego księgowania kwoty zwiększającej lub zmniejszającej wartość zapasów.