Zakup alkoholu i wyrobów tytoniowych w związku z badaniem rynku w kosztach podatkowych

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 lutego 2023 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.690.2022.1.BJ)

Stan faktyczny i stanowisko podatnika

W rozpatrywanej sprawie spółka z o.o. prowadziła działalność gospodarczą w zakresie badania rynku i opinii publicznej, w tym przygotowania odpowiednich analiz związanych z przeprowadzonymi badaniami oraz zbierania informacji służących przeprowadzeniu tych badań i opinii. Na potrzeby poznania opinii potencjalnych konsumentów (np. w zakresie trendów panujących na rynku, oczekiwań konsumentów dotyczących określonych kategorii towarów i usług) spółka nabywała określonego rodzaju towary (produkty) dla celów ich testowania przez określone grupy konsumentów. W celu wykonania zleceń spółka nabywała m.in. alkohole, w tym wysokoprocentowe (piwo, wino, wódka, whisky itd.) oraz papierosy i inne wyroby tytoniowe (np. e-papierosy czy liquidy), zgodnie z wytycznymi zleceniodawcy. Zakupy te obciążały spółkę jako konieczne do realizacji zlecenia i osiągnięcia przychodu z danego zlecenia.

W związku z powyższym spółka zapytała organ podatkowy, czy wydatki ponoszone na zakup różnego rodzaju produktów alkoholowych oraz tytoniowych, na potrzeby wykonania badań rynku zgodnie z zapotrzebowaniem klienta, może traktować jako wydatki na nabycie towarów służących osiągnięciu przychodów i zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów.

Zdaniem spółki, odpowiedź na to pytanie jest twierdząca.

Stanowisko Dyrektora KIS

Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za prawidłowe i jednocześnie wskazał, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP. Zdaniem organu podatkowego, poniesiony przez podatnika wydatek powinien każdorazowo podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa o PDOP wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem/zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Organ podatkowy podkreślił, że uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Podatnik zobowiązany jest więc wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

Dyrektor KIS wyjaśnił także, co należy rozumieć przez koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, tj.:

• koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów - to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów; określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu; poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność,
• koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu - to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało,
• koszty poniesione na zabezpieczenie źródła przychodów - to takie koszty, które zostały poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Odnosząc się do poniesionych przez spółkę wydatków na zakup alkoholu, papierosów i innych wyrobów tytoniowych, organ podatkowy przywołał regulacje wyłączające z kosztów podatkowych wydatki na reprezentację.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o PDOP, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Dyrektor KIS wskazał, że na potrzeby ww. przepisu przez reprezentację należy rozumieć przede wszystkim każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej w celu wykreowania pozytywnego wizerunku podatnika; działania o charakterze reprezentacyjnym podejmowane są w stosunku do podmiotów lub ich przedstawicieli zewnętrznych.

Organ podatkowy zauważył, że ponoszone przez spółkę wydatki nie służą jakiejkolwiek formie reprezentacji i nie mają związku z budowaniem lub podtrzymywaniem pozytywnego wizerunku spółki, lecz są nabywane tylko i wyłącznie na potrzeby klienta zlecającego wykonanie badań rynku. Celem ich ponoszenia jest chęć uzyskania przychodów i zapewnienie możliwości realizacji głównego przedmiotu działalności gospodarczej, tj. wykonywania badań rynku. Bez ponoszenia tego typu wydatków spółka zostałaby pozbawiona możliwości wykonywania części swojej działalności. A zatem, zdaniem organu podatkowego, wydatki ponoszone na zakup produktów alkoholowych oraz tytoniowych na potrzeby wykonania badań rynku, zgodnie z zapotrzebowaniem klienta, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem ich należytego udokumentowania. Jak ponadto zauważył organ podatkowy:

"(...) posiadane dokumenty winny nie tylko wskazywać na rodzaj i wysokość poniesionego wydatku, lecz w sposób jednoznaczny potwierdzać cel i charakter wydatku i jego niezbędność z punktu widzenia prowadzonej działalności gospodarczej (realizacji konkretnego zlecenia, dla którego wskazany we wniosku zakup jest niezbędny). (...)"

Od redakcji:

Kwalifikując dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów należy w każdym przypadku wziąć pod uwagę całokształt działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika, uwzględniając m.in. cel poniesienia danego wydatku. W przypadku wydatków m.in. na alkohol należy wskazać, że gdy wydatki na jego zakup ponoszone są w związku z organizowaną dla pracowników imprezą integracyjną, okolicznościową itp., wówczas uznaje się, że takie wydatki nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, gdyż nie wykazują związku z przychodami podatnika (pracodawcy). Również przekazanie alkoholu np. kontrahentom nie stanowi kosztu podatkowego, gdyż poniesione na ten cel wydatki traktuje się jako wyłączone z kosztów podatkowych wydatki na reprezentację.