Podatek od towarów i usług

Między spółką a wydzierżawiającym powstał spór i wydzierżawiający zaprzestał wystawiania faktur dokumentujących koszt dzierżawy. Wobec tego spółka postanowiła opłacać połowę czynszu. Z uwagi na brak faktur VAT naliczony nie był odliczany. Czy kwota VAT stanowi koszt uzyskania przychodów?

Odpowiedź

Z uzasadnienia

"Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem, to podatnik zobowiązany jest wykazać, że wydatki pozostają w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i pozostają w związku o jakim mowa w art. 15 ust. 1 updop.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1 updop, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów.

Art. 16 ust. 1 updop, zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, że każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów.

Jednocześnie podkreślić należy, że nieujęcie danego wydatku w katalogu kosztów niepotrącalnych, wymienionych w art. 16 ust. 1 updop, nie oznacza automatycznie, że inne koszty w nim niewymienione, tymi kosztami mogą być. W takim przypadku należy bowiem badać, czy dany koszt poniesiony został w celu uzyskania przychodu (zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu).

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 46 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów:

• podatek naliczony:
• jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
• w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej,
• podatek należny:
• w przypadku importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli nie stanowi on podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług; kosztem uzyskania przychodów nie jest jednak podatek należny w części przekraczającej kwotę podatku od nabycia tych towarów i usług, która mogłaby stanowić podatek naliczony w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
• w przypadku przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami,
• od nieodpłatnie przekazanych towarów, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami, w przypadku gdy wyłącznym warunkiem ich przekazania jest uprzednie nabycie przez otrzymującego towarów lub usług od przekazującego w określonej ilości lub wartości,
• kwota podatku od towarów i usług, nieuwzględniona w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, podlegających amortyzacji zgodnie z art. 16a-16m, lub dotycząca innych rzeczy lub praw niebędących środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi podlegającymi tej amortyzacji - w tej części, w jakiej dokonano korekty powodującej zmniejszenie podatku odliczonego zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług.

W opisie sprawy wskazano, że 5 października 2007 r. (...) zawarł umowę dzierżawy z (...). W 2010 r. zdaniem dzierżawcy wydzierżawiający naruszył warunki umowy - powstał spór. 1 sierpnia 2012 r. (...) wniósł przedsiębiorstwo do (...) sp. z o.o. (...) spółka komandytowa, która stała się następcą prawnym i weszła w prawa i obowiązki umowy. (...) poinformował, że jego zdaniem przejście nie jest skuteczne wobec ww. umowy dzierżawy i zaprzestał wystawiania i przesyłania faktur z tytułu umowy. Nie wysyłał ich do Spółki ani do pana (...). Spółka opłacała połowę czynszu a od 1 września 2015 zaprzestała opłacać i wycofywała działalność z przedmiotu dzierżawy w roku 2016. Pomimo wezwania Pan (...) nie dostarczył faktur, ale złożył pozew o zapłatę pełnej wartości czynszu. (...) kwietnia 2022 r. zapadł wyrok nakazujący zapłatę należności w kwotach brutto określonych przez Sąd. Spółka nie dysponowała i nie dysponuje fakturami ani duplikatami faktur za okres od stycznia 2013 rok do listopada 2016 roku i nie odliczała podatku VAT z tytułu przedmiotowej umowy za ten okres z powodu braku faktur.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy podkreślić, że uregulowania zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 46 updop, należy interpretować w powiązaniu z przepisami ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.; dalej: »uptu«).

Zgodnie z ogólną zasadą neutralności podatku VAT wyrażoną w art. 86 ust. 1 uptu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii dotyczącej możliwości odliczenia podatku VAT w sytuacji zaistnienia zdarzenia opisanego we wniosku. W tym zakresie zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie o nr 0111-KDIB3-1.4012.315.2023.3.KO, w którym stwierdzono, że w sytuacji, w której nie otrzymaliście Państwo faktur, które dokumentowałyby nabycie usług najmu, nie przysługuje Państwu odliczenie podatku VAT w okresie od stycznia 2013 r. do listopada 2016 r. i nie przysługuje Państwu odliczenie podatku VAT od zasądzonych kwot brutto w wyroku sygn. akt A Ca 48/22 z 14 kwietnia 2022 r. Faktura stanowi dla nabywcy towaru lub usługi podstawę do odliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, gdyż podatkiem naliczonym jest kwota podatku wynikająca z tej faktury.

Należy zauważyć, że cytowany powyżej art. 16 ust. 1 pkt 46 updop, zawiera zamknięty katalog przypadków, kiedy podatek od towarów i usług jest zaliczany do kosztów uzyskania przychodów. Z literalnego brzmienia ww. przepisu wynika, że nie ma on zastosowania do sytuacji opisanej we wniosku, w której brak możliwości odliczenia podatku VAT wynika z faktu nieotrzymania faktury.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że wskazane w opisie sprawy wydatki nie spełniają ustawowych przesłanek wskazanych w art. 16 ust. 1 pkt 46 updop, uprawniających do zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 dotyczące ustalenia, czy kwota podatku VAT, w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jest dla Spółki kosztem uzyskania przychodu, jest prawidłowe".

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 kwietnia 2023 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.80.2023.2.AN)