Nowo założona spółka z o.o. kupiła używaną linię produkcyjną. Chce skorzystać z jednorazowej amortyzacji. Czy musi zamortyzować środek trwały w 100%, czy może tylko częściowo go zamortyzować (poniżej kwoty limitu), a w następnym roku w odniesieniu do niezamortyzowanej wartości początkowej środka trwałego (jako mały podatnik) będzie mogła zastosować amortyzację jednorazową w ramach limitu przysługującego w 2024 r.?
Jednorazowy odpis amortyzacyjny może być dokonywany wyłącznie w roku, w którym dany środek trwały został wprowadzony do ewidencji. W kolejnym zaś roku należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych, tj. przy zastosowaniu metody liniowej lub degresywnej.
Na podstawie art. 16k ust. 7 updop, jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych, mogą dokonywać podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej oraz mali podatnicy.
Jednorazowej amortyzacji dokonuje się w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Łączna kwota tych odpisów nie może przekroczyć w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro. Limit jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w 2023 r., realizowanych na podstawie art. 16k ust. 7 updop, wynosi 241.000 zł.
Z jednorazowej amortyzacji nie mogą jednak skorzystać podatnicy rozpoczynający działalność, którzy zostali utworzeni:
- w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników albo
- w wyniku przekształcenia spółki niebędącej osobą prawną, albo
- przez osoby fizyczne, które wniosły na poczet kapitału nowo utworzonego podmiotu uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10.000 euro.
Podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą mają możliwość dokonania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w roku rozpoczęcia działalności. W następnych latach takiego odpisu mogą dokonać, jeżeli posiadają status małego podatnika.
Ustawodawca wprowadził limit jednorazowych odpisów amortyzacyjnych, który - jak wspomnieliśmy - wynosi równowartość kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów i ustanowił, że odpis ten jest pomocą de minimis.
Przekroczenie limitu 50.000 euro lub limitu pomocy de minimis sprawia, że wartości środka trwałego nie można jednorazowo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Poza tym nie ma innych ograniczeń dotyczących wysokości jednorazowych odpisów. Wobec tego podatnik nie musi w jednym roku zamortyzować środka trwałego w całości. Może sam określić wysokość jednorazowego odpisu. Dokonanie tego odpisu pociąga konsekwencje w kolejnych latach.
Stosownie do art. 16k ust. 8 updop, podatnicy, którzy skorzystają z jednorazowej amortyzacji, od następnego roku podatkowego dokonują odpisów amortyzacyjnych:
- metodą degresywną określoną w art. 16k ust. 1 updop, lub
- metodą liniową uregulowaną w art. 16i updop.
Przy czym suma odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego, w tym dokonanych w pierwszym roku podatkowym oraz niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 1 updop, nie może przekroczyć wartości początkowej tego środka.
