Zasady ustalania wartości początkowej

Koszt wytworzenia

Amortyzacja wartości niematerialnej i prawnej wymaga ustalenia jej wartości początkowej. W myśl art. 16g ust. 1 pkt 2 updop, za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, uważa się w razie wytworzenia we własnym zakresie koszt wytworzenia.

Stosownie do art. 16g ust. 4 updop, za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się: kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania. Choć przepis ten odnosi się do wartości początkowej wytworzonego środka trwałego, to zasady w nim zawarte można posiłkowo stosować również w przypadku ustalania wartości początkowej wytworzonych przez podatnika wartości niematerialnych i prawnych. Potwierdzenie możliwości zastosowania takiej wyceny można odnaleźć m.in. w wyroku WSA w Szczecinie z 27 czerwca 2019 r., sygn. akt I SA/Sz 224/19 i interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 października 2020 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.392.2020.1.IM.

Z powołanej interpretacji indywidualnej wynika, że na koszt wytworzenia wartości niematerialnej i prawnej w postaci zakończonych prac rozwojowych mogą się składać m.in. koszty:

• wynagrodzeń pracowników (wraz z finansowanymi przez spółkę składkami określonymi w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych), do obowiązków których należała:
• obsługa księgowa, finansowa i podatkowa w zakresie dotyczącym prac rozwojowych,
• kalibracja oraz obsługa urządzeń produkcyjnych na potrzeby badawcze w ramach prac rozwojowych,
• dokonywanie rozruchu urządzeń laboratoryjnych, udział w walidacji metod badawczych, sporządzanie bazy danych próbek przyjętych do analiz, przygotowywanie próbek do badań laboratoryjnych, przeprowadzanie analiz fizykochemicznych otrzymanych próbek, sporządzanie raportów z przeprowadzonych badań,
• paliwa do samochodów wykorzystywanych przez pracowników, do których obowiązków należała realizacja zadań w ramach prac rozwojowych,
• odzieży roboczej i obuwia roboczego dla pracowników zaangażowanych w realizację prac rozwojowych,
• wyposażenia magazynu (regałów magazynowych), które to regały są wykorzystywane w celu przechowywania składników nawozów do czasu ich wyprodukowania w ramach prac rozwojowych oraz samych wyprodukowanych w ramach prac rozwojowych nawozów rolniczych, które następnie podlegać będą ocenie pod kątem przydatności w produkcji rolnej,
• zorganizowanej konferencji (koszty usług noclegowych, gastronomicznych) związanej z ewentualnym wprowadzeniem nowych nawozów do sprzedaży,
• badania próbek opracowanych nawozów,
• napraw, przeglądów i wsparcia maszyn oraz koszty części i materiałów eksploatacyjnych do maszyn wykorzystywanych do opracowywania metodologii produkcji nawozów, a następnie ich produkcji.

Kwalifikacja kosztów narzędzi wykorzystywanych w procesie wytworzenia składnika majątku trwałego do wartości początkowej zależy od tego, czy dane narzędzie zużywa się w tym procesie i nie może być wykorzystane w inny sposób. Jeżeli dane narzędzia (tu: laptopy, pendrive´y, nagrywarki) są kupione wyłącznie w celu wytworzenia omawianej wartości niematerialnej i prawnej oraz w całości zużywają się w trakcie jej wytworzenia, to należy uznać, że koszt ich zakupu powinien powiększyć wartość początkową wytworzonej wartości niematerialnej i prawnej. Jeżeli jednak dane narzędzia mogą być wykorzystywane także dla innych celów, aniżeli wytworzenie wartości niematerialnej i prawnej, kosztu ich zakupu nie należy doliczać do jego wartości początkowej. W takim przypadku trudno bowiem uznać, że zostały one zużyte do wytworzenia konkretnego składnika majątku (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 29 grudnia 2015 r., nr IPPB6/4510-355/15-2/AK).

Podsumowanie

Do wartości początkowej wytworzonej wartości niematerialnej i prawnej można zaliczyć tylko te z wymienionych kosztów, które rzeczywiście przyczyniły się do wytworzenia tej konkretnej wartości niematerialnej i prawnej oraz były ściśle związane z jej wytworzeniem. Ich poniesienie nie powinno pozostawać w związku z pozostałą działalnością spółki. Z opisu stanu faktycznego nie wynika, czy warunek ten jest spełniony. Wobec tego nie możemy jednoznacznie przesądzić, czy wymienione w pytaniu koszty powinny być uwzględnione w wartości początkowej wytworzonej przez spółkę wartości niematerialnej i prawnej.