Odliczanie VAT od samochodów

Zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy o VAT od wszystkich wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego.

W art. 86a ust. 2 wskazano katalog wydatków, do których stosuje się ograniczenie. Są to wydatki dotyczące:

1) nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;

2) używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;

3) nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.

Odliczenie VAT w pełnej wysokości przysługuje (przy założeniu związku z czynnościami opodatkowanymi) w odniesieniu do wydatków (art. 86a ust. 3):

1) związanych z pojazdami wykorzystywanymi przez podatnika wyłącznie do działalności gospodarczej,

2) związanych z pojazdami konstrukcyjnie przeznaczonymi do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie,

3) dotyczących nabycia towarów montowanych w pojazdach samochodowych i związanych z nimi usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Na podstawie art. 86a ust. 4 ustawy o VAT pojazdy uznawane są za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika w przypadkach jeżeli:

1) sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza na określonych przez podatnika zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub

2) konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

Zatem w celu pełnego odliczenia VAT z tytułu wydatków związanych z eksploatacją pojazdów samochodowych, których konstrukcja nie wyklucza ich użycia do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne podatnik musi:

• prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu,
• złożyć do naczelnika urzędu skarbowego informację o tych pojazdach na formularzu VAT-26,
• określić zasady używania tych pojazdów dla celów VAT.

Ewidencji przebiegu pojazdu nie trzeba prowadzić dla samochodów przeznaczonych wyłącznie do:

1) odprzedaży,

2) sprzedaży (w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika),

3) oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze

- jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika (art. 86a ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT).

Ewidencji przebiegu pojazdów nie trzeba prowadzić także dla pojazdów, które ze względu na swoją konstrukcję są wykorzystywane głównie do celów firmowych. Chodzi tu o samochody, dla których przeprowadzono dodatkowe badanie techniczne potwierdzające spełnienie ustawowych warunków i samochody specjalne (art. 86a ust. 4 pkt 2 w związku z art. 86a ust. 9 i 10 ustawy o VAT).

Nie trzeba prowadzić ewidencji również w przypadku wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej, jeśli podatnik przykładowo zdecyduje się korzystać z ograniczonego prawa do odliczenia podatku VAT (tj. do wysokości 50% kwoty podatku) lub gdy podatnikowi nie przysługuje w ogóle prawo do odliczenia (z uwagi na wykorzystywanie tych pojazdów wyłącznie do działalności zwolnionej z VAT). Powyższe wynika z art. 86a ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT.

Uwaga

Prowadzona przez podatnika ewidencja przebiegu pojazdu musi potwierdzać, że:

• pojazd samochodowy wykorzystywany jest wyłącznie do celów działalności gospodarczej,
• pojazd nie został użyty do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Ponadto podatnicy wykorzystujący wyłącznie do działalności gospodarczej pojazdy samochodowe, dla których są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, są obowiązani złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację VAT-26 o tych pojazdach w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniosą pierwszy wydatek z nimi związany, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3.

W przypadku niezłożenia w terminie powyższej informacji pojazd samochodowy będzie uznawany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od pierwszego dnia miesiąca, w którym podatnik złoży tę informację. Zmiana wykorzystywania pojazdu samochodowego będzie zobowiązywać podatnika do aktualizacji informacji, najpóźniej do końca miesiąca, w którym dokonał tej zmiany (art. 86a ust. 13 i 14 ustawy o VAT).

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 czerwca 2023 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.231.2023.1.AG)

"(...) Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą od 2021 r., natomiast od 2023 r. Wnioskodawca poszerzył działalność o PKD 77.11.Z - wynajem i dzierżawa samochodów osobowych i furgonetek. Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca dokonał zakupu samochodu osobowego, który został przeznaczony wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu od dnia jego odebrania od dealera. Przedmiotowy samochód jest wykorzystywany wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Pojazd jest wykorzystywany przez Wnioskodawcę tylko i wyłącznie do działalności gospodarczej, polegającej na oddaniu go w najem klientowi - najemcy. Pojazd ten jest pojazdem samochodowym w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Wydatki związane z użytkowaniem i eksploatacją przedmiotowego samochodu będą dotyczyły ubezpieczenia samochodu, badania technicznego w stacji diagnostycznej, zakupu ewentualnych części i napraw. Samochód osobowy, który Wnioskodawca zakupił jest i będzie pod jego nadzorem i to z Wnioskodawcą - Wspólnikiem Spółki - klient (najemca) będzie miał wyłączny kontakt, a więc nie jest możliwe, aby osoby trzecie lub zatrudnieni w firmie Wnioskodawcy korzystali z tego samochodu. W okresach pomiędzy umową najmu samochód ten nie będzie wykorzystywany do innych celów służbowych ani prywatnych. Sposób wykorzystywania samochodów na wynajem określony został w ustalonych przez Wnioskodawcę zasadach używania samochodów określonych w umowie najmu.

W przedmiotowej sprawie istotne są zwłaszcza przepisy art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a) i art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. (...) Co do zasady w celu dokonania pełnego odliczenia muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki, tj. sposób wykorzystania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza w ustalonych przez niego zasadach ich używania, musi wykluczać ich użycie do celów prywatnych oraz wykluczenie użytku prywatnego musi zostać potwierdzone prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu. Przy czym zgodnie z art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. c) ustawy obowiązku ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie przepis art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a) ustawy, umożliwiający dokonanie odliczenia pełnej kwoty podatku VAT od faktury zakupu samochodu oraz od wydatków związanych z użytkowaniem i eksploatacją samochodu osobowego. Jednakże, Wnioskodawca może skorzystać z tego prawa wyłącznie, jeżeli wypełni - wskazane wcześniej - warunki określone w art. 86a ust. 4 pkt 1 z zastrzeżeniem ust. 5 ustawy.

Powołany przepis art. 86a ust. 5 ustawy wskazuje ściśle określone sytuacje, w których wyłączony zostaje obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. W przedmiotowej sprawie należy wskazać na pkt 1 lit. c) tej regulacji. Zgodnie z tymi przepisami, warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze. Ponadto, przepis art. 86a ust. 5 pkt 1 ustawy ma zastosowanie jeżeli oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.

W przedmiotowej sprawie ww. warunki będą spełnione, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - wynajem i dzierżawa samochodów osobowych stanowi przedmiot prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności oraz pojazd wskazany we wniosku będzie przeznaczony wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu - do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Tym samym, skoro samochód, którego dotyczy wniosek, będzie przeznaczony tylko i wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu i Wnioskodawca wykluczy jego używanie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, to zdaniem Wnioskodawcy będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego od faktury zakupu tego samochodu oraz od wydatków związanych z użytkowaniem i eksploatacją tego samochodu bez konieczności prowadzenia ewidencji przebiegu tego pojazdu oraz obowiązku złożenia druku VAT-26. (...)

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny (...)".

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 lipca 2023 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.290.2023.2.JM)

"(...) Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca planuje rozszerzyć flotę posiadanych przez siebie pojazdów o kolejne pojazdy o następujących cechach: samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, posiadający dwa rzędy siedzeń, będący pojazdem o specjalnym przeznaczeniu POGOTOWIE TECHNICZNE/WARSZTAT. DMC pojazdu wynosi 3.500 kg. Nabycie pojazdu samochodowego będącego przedmiotem wniosku oraz wydatki eksploatacyjne będą dokumentowane fakturami wystawianymi na rzecz Wnioskodawcy. Przedmiotem wniosku są następujące wydatki eksploatacyjne: nabycie paliw silnikowych, serwis samochodu, wymiana opon, naprawy i części zamienne, wymiana płynów, opłaty za przejazd autostradą, opłaty rejestracyjne, badania diagnostyczne, ubezpieczenie pojazdu. Pojazd będzie wykorzystywany wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Pojazd nie jest pojazdem samochodowym, o którym mowa w art. 86a ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Pojazd nie jest pojazdem samochodowym, o którym mowa w rozporządzeniu w sprawie pojazdów samochodowych uznawanych za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Pojazd nie jest pojazdem samochodowym, o którym mowa w rozporządzeniu w sprawie przypadków, w których nie stosuje się warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. Wnioskodawca złoży deklarację VAT-26 w momencie poniesienia pierwszego wydatku związanego z użytkowaniem pojazdu tj. w tym przypadku z momentem jego zakupu. Pojazd będzie użytkowany przez pracowników Wnioskodawcy w związku z czynnościami stanowiącymi przedmiot działalności przedsiębiorstwa. W przypadku zakupu takiego pojazdu i wprowadzenia go do użytkowania, Wnioskodawca wprowadzi właściwe postanowienie regulaminu zakładowego, z którego będzie wynikać zakaz używania pojazdu w sposób niezwiązany z przedmiotem działalności przedsiębiorstwa i zasady prowadzenia ewidencji czasu pracy pojazdu. (...)

Jak wynika z wyżej powołanych przepisów do pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86a ust. 4 pkt 2 należą pojazdy z jednym rzędem siedzeń, o których mowa w art. 86a ust. 9 pkt 1 i pkt 2 oraz pojazdy specjalne, o których mowa w art. 86a ust. 9 pkt 3.

Pojazd będący przedmiotem wniosku posiada dwa rzędy siedzeń, zatem nie jest pojazdem, o którym mowa w art. 86a ust. 9 pkt 1-2 ustawy.

Jak wskazał Wnioskodawca pojazd nie jest pojazdem samochodowym, o którym mowa w art. 86a ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, ani nie jest pojazdem samochodowym, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie pojazdów samochodowych uznawanych za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Tym samym nie można uznać, że pojazd, o którym mowa we wniosku jest pojazdem wykorzystywanym wyłącznie do działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 86a ust. 4 pkt 2, tj. pojazdem, którego konstrukcja wyklucza jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że pojazd nie jest pojazdem samochodowym, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie przypadków, w których nie stosuje się warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

(...) Co do zasady, w celu dokonania pełnego odliczenia muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki, tj. sposób wykorzystania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza w ustalonych przez niego zasadach ich używania, musi wykluczać ich użycie do celów prywatnych oraz wykluczenie użytku prywatnego musi zostać potwierdzone prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu.

Wskazać należy, że przepisy ustawy nie określają, w jaki sposób podatnik ma zapewnić wyeliminowanie użytku prywatnego używanego pojazdu samochodowego dla celów pełnego odliczenia podatku naliczonego. Działania te muszą być dostosowane do specyfiki działalności i sposobu używania dla jej celów pojazdów. Określone przez podatnika zasady używania pojazdu muszą obiektywnie potwierdzać, że pojazd jest wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej i nie ma możliwości prywatnego użytku. Przy czym użytek prywatny należy postrzegać w kategoriach potencjalnej, a nie faktycznej możliwości użytku pojazdu do celów prywatnych.

Nie można uznać wykorzystywania pojazdu wyłącznie do celów działalności gospodarczej gdy np. zostaną ustalone zasady używania pojazdów, jednakże nie istnieją żadne zabezpieczenia gwarantujące ich przestrzeganie; przykładowo istnieje zakaz używania przez pracowników pojazdów do celów prywatnych, jednakże nikt nie weryfikuje czy zakaz ten jest respektowany.

Odnosząc się do wydatków, takich jak: zakup pojazdu, nabycie paliw silnikowych, serwis samochodu, wymiana opon, naprawy i części zamienne, wymiana płynów, opłaty za przejazd autostradą i badania diagnostyczne należy zauważyć, że w świetle powyższego, aby mieć prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego w związku z ww. wydatkami będą Państwo zobowiązani wprowadzić zasady wykluczające użycie samochodu do celów prywatnych oraz będziecie mieć Państwo obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

Tym samym, nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego dotyczącego wydatków takich jak: zakup pojazdu, nabycie paliw silnikowych, serwis samochodu, wymiana opon, naprawy i części zamienne, wymiana płynów, opłaty za przejazd autostradą i badania diagnostyczne, w przypadku gdy wprowadzicie Państwo odpowiednie zasady, ale nie będziecie prowadzić Państwo ewidencji przebiegu pojazdu, gdyż nie zostaną spełnione warunki, o których mowa w art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a) w związku z art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy (...)".

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 19 kwietnia 2023 r., nr 0114-KDIP4-2.4012.63.2023.2.MB)

"(...) z regulacji art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a) i art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy wynika, że podatnik ma możliwość odliczenia w pełnej wysokości kwoty podatku naliczonego zawartego w fakturach dotyczących wydatków związanych z pojazdami samochodowymi oraz wydatków związanych z ich eksploatacją w sytuacji, gdy pojazdy te są wykorzystywane wyłącznie do celów prowadzenia działalności gospodarczej. Do celów pełnego odliczenia podatku, fakt wykorzystywania ich wyłącznie do działalności musi być rozpatrywany w kategoriach obiektywnych. Co do zasady, w celu dokonania pełnego odliczenia muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki, tj. sposób wykorzystania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza w ustalonych przez niego zasadach ich używania, musi wykluczać ich użycie do celów prywatnych oraz wykluczenie użytku prywatnego musi zostać potwierdzone prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu.

Jednakże w art. 86a ust. 5 ustawy zostały wymienione ściśle określone sytuacje, w których wyłączony zostaje obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

I tak, zgodnie z art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a) ustawy, warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do odprzedaży. Ponadto, przepis art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a) ustawy ma zastosowanie, jeżeli odprzedaż tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że zajmują się Państwo sprzedażą aut. Przed transakcją dokonują Państwo potrzebnych napraw, czyszczenia, konserwacji i innych potrzebnych czynności związanych z przygotowaniem przedmiotu do sprzedaży. W związku z przeprowadzoną transakcją odprowadzają Państwo podatek od towarów i usług w wysokości 100 %. Samochody będące przedmiotem sprzedaży stanowią pojazdy samochodowe w rozumieniu art. 2 pkt 34 ustawy o podatku od towaru i usług. Samochody, o których mowa we wniosku nie będą środkiem trwałym - stanowić one będą produkt handlowy. Celem nabycia samochodów jest wyłącznie handel nimi. Pojazdy będą nieużywane i garażowane - ich poruszanie się będzie mieć związek jedynie z naprawą, konserwacją, myciem oraz prezentowaniem potencjalnemu kupującemu. Samochody mogą być wykorzystywane wyłącznie w celu przejazdu między warsztatami, stacjami diagnozującymi, myjniami czy prezentacji kupującym.

Zatem w analizowanej sprawie z uwagi na fakt, że przedmiotem wniosku są samochody osobowe użytkowane wyłącznie do działalności polegającej na ich odprzedaży (co stanowi przedmiot Państwa działalności) oraz - jak wskazali Państwo we wniosku - pojazdy będą nieużywane i garażowane, a ich poruszanie się będzie mieć związek jedynie z naprawą, konserwacją, myciem oraz prezentowaniem potencjalnemu kupującemu, zatem nie będą służyć one celom prywatnym ani też służbowym, to zastosowanie znajdzie przepis art. 86a ust. 4 pkt 1 w zw. z art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a) ustawy. Wobec tego - biorąc pod uwagę fakt, że czynności do jakich wykorzystywane będą samochody osobowe będą czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT - będzie Państwu przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o pełną kwotę podatku naliczonego zawartego w fakturach zakupu samochodów osobowych i pozostałych wydatków z nimi związanych, o ile nie zaistnieją wyłączenia wynikające z art. 88 ustawy. W konsekwencji nie będą Państwo mieli obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu ww. pojazdów.

Podsumowując, będą Państwo mieli prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku VAT naliczonego zawartego w fakturach zakupu samochodów osobowych i pozostałych wydatków z nimi związanych, użytkowanych wyłącznie do działalności polegającej na ich odprzedaży (...)".