Szczegółowe zasady dotyczące korekt in minus przez nabywców uregulowane zostały w art. 86 ust. 19a ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania, o którym mowa w art. 29a ust. 13, lub stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze, o którym mowa w art. 29a ust. 14, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego te warunki zostały spełnione.
W przypadku gdy warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym te warunki zostały uzgodnione, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym te warunki zostały spełnione. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.
Jak wyjaśnił MF w objaśnieniach podatkowych z dnia 23 kwietnia 2021 r. w zakresie pakietu rozwiązań Slim VAT oraz wybranych rozwiązań doprecyzowujących niektóre konstrukcje VAT wprowadzonych ustawą z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2419) w przypadku korekty faktury dotyczącej transakcji określonych w art. 29a ust. 15 pkt 3 ustawy o VAT (m.in. z tytułu nabycia energii elektrycznej) obowiązek zmniejszenia kwoty podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym nabywca może zapoznać się z wysokością obniżki, rozumianą w art. 86 ust. 19a ustawy o VAT jako uzgodnienie warunków korekty i ich spełnienie. Zazwyczaj będzie to dopiero w momencie otrzymania faktury korygującej.
Jednocześnie w objaśnieniach tych MF wskazał, że: "(...) W przypadku wystąpienia sytuacji, w której przepisy powszechnie obowiązującego prawa doprowadzają do wygaszenia zobowiązania (zwolnienie jednej strony umowy z obowiązku świadczenia, a drugiej strony z obowiązku zapłaty wynagrodzenia), na gruncie podatku VAT prowadzi to zasadniczo do obniżenia wartości podstawy opodatkowania wykazanej w wystawionej wcześniej fakturze (...). W sytuacji gdy treść stosunków między stronami będzie z góry regulowana powszechnie obowiązującymi przepisami prawa (w tym wpływać na wysokość wynagrodzenia), wówczas należy zwrócić uwagę, że uzgodnienia podejmowane pomiędzy stronami umowy nie mogą stać w sprzeczności z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa. Efektywnie zatem, wejście w życie powszechnie obowiązujących przepisów prawa będzie w takim przypadku zastępowało uzgodnienie stron. Zgodnie z przyjętymi regułami porządku prawnego, zasadne jest domniemanie, że wejście w życie zmienionych przepisów stanowi fakt znany stronom i efekt wejścia w życie takich przepisów wpływających na obniżenie podstawy opodatkowania jest analogiczny do podjęcia przez strony umowy uzgodnień dotyczących obniżenia podstawy opodatkowania (podkreślenie redakcji) (...)".
Wśród Czytelników pojawiły się jednak wątpliwości w zakresie terminu rozliczania przez nabywcę faktury korygującej in minus za energię elektryczną wystawioną z powodu wejścia w życie nowych przepisów prawa, tj. z powodu zmiany cen w ramach tzw. tarczy solidarnościowej.
W związku z powyższym nasze Wydawnictwo wystąpiło do MF z prośbą o wyjaśnienie, czy w takim przypadku nabywca powinien zaewidencjonować w JPK_VAT z deklaracją fakturę korygującą in minus za energię elektryczną wystawioną (poza KSeF) z chwilą wystawienia faktury korygującej, czy też w momencie jej otrzymania. W odpowiedzi udzielonej w dniu 19 kwietnia 2023 r. MF wyjaśniło, że: "(...) W pytaniu nie wskazano (...) na podstawie jakich konkretnie przepisów regulujących wsparcie dla przedsiębiorców wprowadzonych w ramach ww. tarczy solidarnościowej i w jakich okolicznościach nastąpi zmiana cen energii, stąd nie sposób określić czy wejście w życie tych przepisów jako fakt znany stronom będzie zastępował uzgodnienie warunków korekty. Tym samym, nie sposób przyjąć, że nabywca powinien dokonać korekty podatku naliczonego w innym momencie niż otrzymanie faktury korygującej. Nie ma bowiem pewności czy z chwilą wprowadzenia ww. przepisów nabywca miał możliwość zapoznania się z wysokością obniżki (podkreślenie redakcji) (...)".
