W art. 2 pkt 41 ustawy o VAT wskazano, że przez bon rozumie się instrument, z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, w przypadku którego towary, które mają zostać dostarczone, lub usługi, które mają zostać wykonane, lub tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie lub określone w powiązanej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu.
Ustawodawca wyróżnia dwa rodzaje bonów, tj.:
- bon jednego przeznaczenia (bon SPV) - jest to bon, w przypadku którego miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których bon dotyczy, oraz kwota VAT należnego, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze z tytułu dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług są znane w chwili emisji tego bonu (przy czym emisja bonu to pierwsze wprowadzenie bonu do obrotu),
- bon różnego przeznaczenia (bon MPV) - jest to bon inny niż bon jednego przeznaczenia.
Zatem o kwalifikacji bonu decyduje to, czy w momencie jego emisji dostępnych jest wystarczająco dużo informacji, by stwierdzić, gdzie ma nastąpić opodatkowanie podatkiem VAT i w jakiej kwocie. Jeżeli bowiem w momencie emisji bonu można określić jego miejsce opodatkowania oraz wysokość podatku należnego, to mamy do czynienia z bonem jednego przeznaczenia. W pozostałych przypadkach, tj. gdy nie można ustalić miejsca opodatkowania w tym momencie lub nie jest znana kwota podatku należnego, mamy do czynienia z bonami różnego przeznaczenia (vide: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 lutego 2021 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.717.2020.3.JG).
Przykładowo za bon jednego przeznaczenia - w świetle udzielonej przez Ministerstwo Finansów odpowiedzi z dnia 18 marca 2021 r. na zadane przez nasze Wydawnictwo pytanie należy uznać: "(...) np. pakiet zawierający pulę środków, które użytkownik może wykorzystać poprzez wstęp na siłownię, saunę oraz klubu fitness, ponieważ wszystkie te świadczenia są objęte tą samą stawką podatku VAT w wysokości 8% (...)".
W tym miejscu należy podkreślić, że opodatkowanie bonów SPV następuje w momencie transferu bonów (gdy nie ma jeszcze fizycznej dostawy towarów/świadczenia usług).
Powyższe oznacza, że podatnik sprzedający bon SPV w momencie transferu bonu ma obowiązek wykazania podatku należnego w prowadzonej ewidencji VAT. Natomiast nie ewidencjonuje faktycznego świadczenia usług (dostawy towarów) dokonanego w zamian za bon SPV na rzecz podmiotu okazującego bon do realizacji.
W takim przypadku - stosownie do wyjaśnienia Dyrektora KIS zawartego w interpretacji indywidualnej z dnia 12 kwietnia 2021 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.166.2021.1.JG: "(...) fakturę można wystawić tylko w odniesieniu do bonów jednego przeznaczenia (SPV), gdzie już w momencie emisji bonu znane jest miejsce świadczenia usług, których bon dotyczy, oraz kwota należnego podatku z tytułu świadczenia tych usług (...)". Zdaniem organu nie ma natomiast możliwości wystawienia faktury zaliczkowej w odniesieniu do bonów MPV, gdyż jest to bon przeznaczony na realizację różnych usług opodatkowanych różnymi stawkami podatku VAT.
Jeśli więc podatnik posiada wiedzę o wysokości podatku należnego, a także miejscu wydania i realizacji bonów to, zdaniem redakcji, można uznać je za bony jednego przeznaczenia (SPV), dla których obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1a ustawy o VAT, czyli z chwilą dokonania transferu bonu.
Ustawodawca na podstawie § 10 ust. 4 pkt 10-12 rozporządzenia w sprawie JPK_VAT z deklaracją zobowiązał podatników, aby w części ewidencyjnej sprzedaży JPK_VAT dokonywali specjalnych oznaczeń dotyczących transferu bonów SPV i MPV. W przypadku transferu bonu jednego przeznaczenia dokonanego przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowanego zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o VAT - stosowane jest oznaczenie "B_SPV".
