Zawarta z osobą, która pełni już funkcję zarządczą w innej spółce

Stan faktyczny opisany we wniosku:

O wydanie interpretacji indywidualnej wystąpiła spółka, która zawarła umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania, tzw. kontrakt menedżerski, z osobą, która jest prezesem zarządu na podstawie kontraktu menedżerskiego w innej spółce. W chwili obecnej osoba ta pełni więc funkcje zarządcze w dwóch spółkach jednocześnie. Wynagrodzenie z tytułu kontraktu menedżerskiego w obydwu spółkach jest wyższe od płacy minimalnej i stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko wnioskodawcy:

Zdaniem wnioskodawcy prezes z tytułu zawarcia drugiej umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania powinien być zgłoszony do dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, gdyż w innej spółce świadczy usługi zarządzania na podstawie takiej samej umowy - następuje więc zbieg tytułów ubezpieczenia.

Rozstrzygnięcie ZUS:

ZUS uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Jak czytamy w interpretacji: "(...) Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 powołanej ustawy (ustawy o sus - przyp. red.), osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. W myśl art. 11 ust. 1 powołanej ustawy osoby te mogą podlegać dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek. Natomiast art. 13 pkt 2 tejże ustawy stanowi, że zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczenia w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Zgodnie z art. 18 ust. 1, 3 i 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy (tj. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osób z nimi współpracujących) stanowi uzyskany z tytułu wykonywanej umowy przychód, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (...), jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Ponadto w myśl art. 20 ust. 1 tej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe.

Art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi - osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 2c i 7.

W myśl natomiast art. 9 ust. 2c wyżej cytowanej ustawy, zleceniobiorca i osoba współpracująca przy wykonywaniu umowy, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, spełniający warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlega obowiązkowo tym ubezpieczeniom jako zleceniobiorca (albo odpowiednio jako osoba współpracująca) oraz z innych tytułów.

Zasady tej nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub współpracy przy jej wykonywaniu lub innych tytułów osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia.

Należy również mieć na uwadze, że w art. 9 ust. 2 ustawy dodane zostało zastrzeżenie ust. 2c. Oznacza to, iż ustalenia łącznej podstawy wymiaru składek dla celów rozstrzygnięcia zbiegu tytułów dokonuje się według kolejności ich powstawania. Ubezpieczony może zmienić tytuł obowiązkowych ubezpieczeń, jednak wybór ten nie może naruszać zasady określonej w ust. 2c ustawy. Ubezpieczony może także dobrowolnie, na swój wniosek, być objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony, z zastrzeżeniem ust. 1a.

W sytuacji zaistnienia zbiegu tytułów do ubezpieczeń, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przy ustalaniu czy kolejna umowa zlecenia będzie stanowiła tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnych i rentowych istotne jest, czy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu z tytułu pierwszej umowy zlecenia jest równa lub wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów.

(...) należy wskazać, że w przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczeń (dwie umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania) zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązek ubezpieczeń społecznych powstaje według kolejności z pierwszej umowy i w przypadku osiągnięcia z tej umowy przychodu w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia jest to jedyny obowiązkowy tytuł dla ubezpieczonego. Oznacza to, że z drugiej zawartej umowy nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Jednakże, ubezpieczony może dobrowolnie, na swój wniosek, być objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z drugiej umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania, zawartej w tym przypadku z Przedsiębiorcą. Należy wskazać, że art. 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych reguluje sposób przystąpienia i ustania dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i chorobowego w każdej z odmian ubezpieczenia dobrowolnego.

Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład nie może potwierdzić prawidłowości stanowiska Przedsiębiorcy sformułowanego, że powinien zgłosić osobę świadczącą usługi w zakresie zarządzania do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowego. Potwierdzenie tak sformułowanego stanowiska świadczyłoby o ciążącym na Przedsiębiorcy obowiązku zgłaszania do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w każdym przypadku zbiegu dwóch lub więcej umów, z których z każdej osiągnięty przychód przekracza kwotę minimalnego wynagrodzenia. Taki obowiązek ciąży na Przedsiębiorcy jedynie w przypadku, gdy osoba z którą zawarto umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania, dla której jest to kolejny tytuł do ubezpieczeń, na swój wniosek przystąpi do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Dopiero po złożeniu takiego wniosku (deklaracji) Przedsiębiorca dokonuje stosownego zgłoszenia. Należy zaznaczyć, że do powstania stosunku prawnego dobrowolnego ubezpieczenia niezbędny jest wniosek ubezpieczonego, a objęcie ubezpieczeniem następuje zasadniczo od dnia wskazanego we wniosku, jednak nie wcześniej niż od dnia, w którym wniosek został złożony. W przypadku, gdy we wniosku ubezpieczony nie wskazuje terminu przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia, należy przyjąć, że powstaje ono od dnia złożenia wniosku. Jeżeli osoba, z którą została zawarta umowa o świadczenie usług w zakresie zarządzania takiego wniosku Przedsiębiorcy nie przedłoży, Przedsiębiorca nie powinien zgłaszać jej do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, bowiem nie ma takiego obowiązku. (...)".