Z osobą, która prowadzi pozarolniczą działalność

Stan faktyczny opisany we wniosku:

O wydanie interpretacji indywidualnej wystąpił do ZUS przedsiębiorca wykonujący działalność statutową oraz działalność gospodarczą (jest on wpisany zarówno do rejestru stowarzyszeń, jak i do rejestru przedsiębiorców KRS). Organem wykonawczym przedsiębiorcy jest zarząd, przy czym zatrudnia on dodatkowo menedżera, którego zadaniem jest sprawowanie zarządu nad działalnością oraz prowadzenie jego spraw. Ponadto do szczegółowych obowiązków menedżera należy m.in. realizacja planu rzeczowo-finansowego oraz planu pracy, organizacja i przeprowadzanie zamówień (w tym przygotowywanie opisów przedmiotu zamówienia, przeprowadzanie procedur dotyczących udzielania zamówień, czuwanie nad ich terminową realizacją), współpraca przy organizacji posiedzeń zarządu, walnych zebrań i obrad innych organów. Menedżer nie jest członkiem zarządu i z samego faktu zawarcia z nim kontraktu menedżerskiego nie wynika jego uprawnienie do reprezentacji przedsiębiorcy na zewnątrz, przy czym możliwe jest udzielenie menedżerowi przez przedsiębiorcę pełnomocnictw do działania w jego imieniu w poszczególnych sprawach lub rodzajach spraw. Przychód uzyskiwany przez menedżera w ramach umowy o świadczenie usług zarządzania jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Menedżer jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą. Z tego tytułu jest zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, a także do ubezpieczenia zdrowotnego. Składki na ubezpieczenia społeczne opłaca od podstawy wymiaru nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Obowiązek ubezpieczeń z tego tytułu powstał przed zawarciem kontraktu menedżerskiego z przedsiębiorcą. W ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej menedżer (za wiedzą i zgodą przedsiębiorcy) świadczy usługi na rzecz różnych, niepowiązanych ze sobą podmiotów i w związku z tym regularnie uzyskuje przychody. Zakres usług świadczonych przez menedżera na rzecz przedsiębiorcy w ramach kontraktu jest tożsamy z przedmiotem działalności wykazanym w CEIDG.

Stanowisko wnioskodawcy:

W ocenie wnioskodawcy kontrakt menedżerski nie stanowi samoistnego tytułu do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniami społecznymi ani ubezpieczeniem zdrowotnym. Tym samym nie jest on zobowiązany do zgłoszenia menedżera do ww. ubezpieczeń, odprowadzania składek na te ubezpieczenia oraz wykonywania wobec niego innych obowiązków wynikających z ustawy o sus. W przedstawionym stanie faktycznym nie zachodzi zbieg tytułów ubezpieczeń, a menedżer podlega ubezpieczeniom wyłącznie z tytułu prowadzonej przez siebie pozarolniczej działalności.

Rozstrzygnięcie ZUS:

ZUS zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy. Jak wyjaśnił: "(...) W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 (...) ustawy (ustawy o sus - przyp. red.), osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą (...) Kodeks cywilny (...) stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Zgodnie z art. 11 ust. 1 powołanej ustawy zleceniobiorcy mogą podlegać ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, na swój wniosek. W konsekwencji, kontrakt menedżerski jako umowa nienazwana o świadczenie usług, do której zastosowanie mają przepisy ustawy Kodeks cywilny dotyczące zlecenia, stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych wymieniony w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Bowiem umowa kontraktu menadżerskiego jest traktowana jako odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, co potwierdzone zostało w przytoczonej przez Przedsiębiorcę uchwale Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2015 r. (sygn. akt III UZP 2/15). Jednakże, w celu ustalenia obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu kontraktu menedżerskiego istotne jest sprecyzowanie i ustalenie źródła powstania uzyskiwanych przychodów. Bowiem, zgodnie z art. 13 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (...) za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się na równi z przychodami uzyskiwanymi z tytułu wykonywanych umów zlecenia czy umów o dzieło, przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7 (tj. przychodów otrzymywanych przez osoby, niezależnie od sposobu ich powołania należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych). Skoro według ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z działalności wykonywanej osobiście nie stanowią przychodów z działalności gospodarczej, to wykonywanie umowy w zakresie zarządzania - kontraktu menedżerskiego powoduje powstanie przychodu z działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu powołanej ustawy i nie jest wykonywaniem pozarolniczej działalności gospodarczej. Oznacza to, że umowa kontraktu menedżerskiego jest traktowana jako odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, a nie jako umowa wykonywana w ramach działalności gospodarczej.

W rezultacie dla zleceniobiorcy wykonującego kontrakt menedżerski, który w ramach posiadanego wpisu do CEIDG osiąga przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów podatkowych i równocześnie osiąga przychody na podstawie kontraktu menadżerskiego (przychody z działalności wykonywanej osobiście), następuje sytuacja zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych regulowana art. 9 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 (tj. wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia), jeżeli prowadzi jednocześnie pozarolniczą działalność, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz współpracy przy wykonywaniu tych umów, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 18 ust. 8.

Reasumując, w sytuacji przedstawionej w złożonym wniosku osoba, z którą Przedsiębiorca zawarł umowę o świadczenie usług (kontrakt menedżerski) w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, która uzyskuje również inne przychody z działalności gospodarczej, nie będzie podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania ww. umowy. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z tytułu umowy zlecenia. (...)".