| Jeżeli z tym samym pracodawcą zostaną zawarte dwie umowy zlecenia o podobnym zakresie przedmiotowym, to nie zachodzi zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych i nie ma zastosowania art. 9 ust. 2 i 2c ustawy o sus (por. interpretacja indywidualna ZUS z 26 kwietnia 2023 r., znak DI/200000/43/355/2023).
|
Stan faktyczny opisany we wniosku:
O wydanie interpretacji indywidualnej wystąpił do ZUS przedsiębiorca, który zatrudnia na podstawie umów zlecenia obywateli państw spoza UE, w szczególności osoby z Ukrainy. Wykonują one zlecenie na podstawie zezwoleń na pracę, oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy, zezwoleń na pobyt i pracę lub innych podstaw wymaganych przepisami prawa. Przedmiotem zlecenia zgodnie z treścią zawartej umowy i dokumentem legalizującym pracę cudzoziemca jest "kierowanie autobusem". Zlecenie wykonywane jest na terenie Polski. Z tytułu zawartych umów zleceniobiorcy zostali zgłoszeni do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia zdrowotnego i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Z tymi samymi zleceniobiorcami dodatkowo zostały zawarte kolejne umowy zlecenia, których przedmiotem jest "kierowanie busem" i są one wykonywane na terenie Polski. Z tytułu tych umów zleceniobiorcy także zostali zgłoszeni do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia zdrowotnego i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Stanowisko wnioskodawcy:
W ocenie wnioskodawcy zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu) oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu zarówno z pierwszej, jak i z drugiej umowy zlecenia.
Rozstrzygnięcie ZUS:
ZUS uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe. Jak uzasadnił: "(...) Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 powołanej ustawy (ustawy o sus - przyp. red.), osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. W myśl art. 11 ust. 1 powołanej ustawy osoby te mogą podlegać dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek. Natomiast art. 13 pkt 2 tejże ustawy stanowi, że zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczenia w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.
(...) Art. 18 ust. 1, 3 i 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy (tj. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia...) stanowi uzyskany z tytułu wykonywanej umowy przychód, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli w (...) umowie zlecenia (...), określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Ponadto w myśl art. 20 ust. 1 tej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe.
Natomiast zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (...), do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.
Art. 9 ust. 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy stanowi, że osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu wykonywania pracy na podstawie kilku umów zleceń albo innych umów o świadczenie usług jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń z zastrzeżeniem art. 9 ust. 2c i 7.
W myśl natomiast art. 9 ust. 2c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zleceniobiorca i osoba współpracująca przy wykonywaniu umowy, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, spełniający warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, podlega obowiązkowo tym ubezpieczeniom jako zleceniobiorca (albo odpowiednio jako osoba współpracująca) oraz z innych tytułów. Zasady tej nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub współpracy przy jej wykonywaniu lub innych tytułów osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia. Przy ustalaniu łącznej podstawy wymiaru składek dla celów określenia obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy zlecenia w sytuacji zbiegu kilku umów zlecenia, należy uwzględnić wysokość przychodu osiągniętego przez zleceniobiorcę w danym miesiącu.
(...) Zakład potwierdza prawidłowość stanowiska Przedsiębiorcy, cytowane wyżej przepisy art. 9 ust. 2 i art. 9 ust. 2c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych będą miały zastosowanie pod warunkiem, że zawarte umowy zlecenia swoim zakresem przedmiotowym będą obejmowały różne obowiązki i czynności. Zatem, w sytuacji, gdy z tym samym pracodawcą zostaną zawarte dwie umowy zlecenia o podobnym zakresie przedmiotowym nie zachodzi zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych, w tym przypadku nie znajdzie zastosowania art. 9 ust. 2 i art. 9 ust. 2c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W takiej sytuacji powstanie obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym z obu zawartych umów zlecenia, podstawę wymiaru składek należy ustalić zgodnie z art. 18 ust. 1, 3 i 7 ww. ustawy, uwzględniając przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskany przez zleceniobiorcę z tytułu wynagrodzenia z obydwu umów zlecenia. (...)".
