| Po zakończeniu współpracy z byłym pracodawcą przedsiębiorca ma możliwość ponownie ustalać podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie art. 18a ust. 1 ustawy o sus do momentu wyczerpania okresu przysługiwania tej ulgi (por. interpretacja indywidualna ZUS z 24 lutego 2023 r., znak DI/200000/43/122/2023).
|
Stan faktyczny opisany we wniosku:
O wydanie interpretacji indywidualnej do ZUS wystąpił przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą (jest to jego pierwsza działalność gospodarcza). Przez pierwsze 6 miesięcy kalendarzowych korzystał on z tzw. ulgi na start, a obecnie opłaca składki na ubezpieczenia społeczne na preferencyjnych zasadach, tj. od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia.
Przedsiębiorca zamierza przez miesiąc świadczyć usługi na rzecz byłego pracodawcy (w takim samym zakresie jak na etacie), co wiąże się z utratą prawa do korzystania z opłacania preferencyjnych składek. Po tym czasie zakończy on współpracę z byłym pracodawcą.
Stanowisko wnioskodawcy:
W opinii wnioskodawcy od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy nastąpi utrata prawa do deklarowania preferencyjnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jednakże odzyska on to prawo ponownie od dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.
Rozstrzygnięcie ZUS:
ZUS uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe. Jak wyjaśnił: "(...) Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ww. ustawy (ustawy o sus - przyp. red.), osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Dyspozycja art. 13 pkt 4 ustawy wskazuje, iż osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności z wyjątkiem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Natomiast, zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek.
W myśl art. 18a ust. 1 ustawy (...) o systemie ubezpieczeń społecznych (...) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ustępu 2 pkt 1) i 2) tego artykułu, z prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę nie mogą skorzystać osoby, które:
- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Zakład wyjaśnia, że warunek niewykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy dotyczy nie tylko pierwszego dnia prowadzenia działalności, ale całego 24-miesięcznego okresu. Oznacza to, że od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy (także wtedy, gdy moment ten wystąpi np. po upływie kilku miesięcy od rozpoczęcia powadzenia działalności) następuje utrata prawa do deklarowania do podstawy wymiaru kwoty nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Ponownie prawo to zyskuje się od dnia zaprzestania wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy. Należy zaznaczyć, że prawo do płacenia składek od podstawy wymiaru w wysokości nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia przysługuje jedynie w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej lub objęcia ubezpieczeniami po okresie korzystania z tzw. ulgi na start. Bowiem w myśl art. 18aa ust. 1, 2, 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych: Przedsiębiorca będący osobą fizyczną może zrezygnować z uprawnienia, o którym mowa w art. 18 ust. 1 (ulga na start) ustawy (...) Prawo przedsiębiorców, przez zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych na zasadach określonych w art. 18a ust. 1 i art. 36. W takim przypadku okres 24 miesięcy kalendarzowych liczy się od dnia objęcia ubezpieczeniami, a przepis art. 13 pkt 4 stosuje się. W przypadku wskazanym w ust. 1 objęcie ubezpieczeniami następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony. Przepis art. 18a ust. 1 stosuje się również do przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, którzy kontynuują działalność gospodarczą po upływie okresu, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy (...) Prawo przedsiębiorców. W takim przypadku okres 24 miesięcy kalendarzowych liczy się od dnia objęcia ubezpieczeniami na zasadach określonych w art. 18a ust. 1 i art. 36.
(...) Zakład uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe, w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w zadeklarowanej kwocie nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie po dniu zaprzestania współpracy z byłym pracodawcą do momentu wyczerpania okresu przysługiwania ulgi tj. do momentu upływu pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od momentu objęcia ubezpieczeniami społecznymi.
Należy wskazać, iż termin pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych liczy się od pierwszego dnia rozpoczęcia działalności/objęcia ubezpieczeniami, w wypadku gdy rozpoczyna się ona pierwszego dnia miesiąca. W przypadku, gdy rozpoczęcie wykonywania działalności następuje w ciągu miesiąca, bieg terminu 24-miesięcznego liczymy od pierwszego dnia następnego miesiąca kalendarzowego. (...)".
