Wydawanie pracownikom bonów żywieniowych

Stan faktyczny opisany we wniosku:

O wydanie interpretacji indywidualnej wystąpił do ZUS przedsiębiorca, który w okresie od listopada do końca marca zapewnia pracownikom posiłki profilaktyczne określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, wydawane ze względu na rodzaj wykonywanej pracy. Są one przekazywane w formie bonów żywieniowych, gdyż pracodawca nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych. Pracodawca nie przeprowadza kontroli kaloryczności kupowanych przez pracowników posiłków, a jedynie uświadomił ich, jaki powinien być skład kaloryczności zakupionych produktów, zgodnie z ww. rozporządzeniem. Wydawanie bonów zostało uregulowane w piśmie ogólnym prezesa zarządu oraz w porozumieniu ze stroną związkową. Bony nie są finansowane z ZFŚS.

Ponadto wnioskodawca poinformował, że otrzymał interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, zgodnie z którą wartość wydawanych pracownikom posiłków profilaktycznych w formie bonów żywieniowych będzie ich przychodem w myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko wnioskodawcy:

Wnioskodawca uważa, że ze względu na to, iż pracownicy nie będą przedstawiać pracodawcy dowodów zakupu, na jakie produkty wydali otrzymane bony żywieniowe, to wartość tych bonów powinna stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Rozstrzygnięcie ZUS:

ZUS uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe. Jak wyjaśnił: "(...) Przepis art. 18 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy (ustawy o sus - przyp. red.) stanowi, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. (ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przyp. red.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (...) w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Stosownie do art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez przychód należy rozumieć - przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Natomiast za przychody ze stosunku pracy, stosownie do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

(...) Powołane powyżej rozporządzenie (...) zawiera katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W powyższym katalogu zawartym w § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia mieszczą się wartości świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami wydanymi przez .

Ministrów lub właściwego ministra (...) oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.

Zgodnie z art. 232 ustawy (...) Kodeks pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Zakres obowiązków pracodawcy związany z zapewnieniem tego rodzaju świadczeń, który został uzależniony od uciążliwości pracy pracownika (np. wielkości wysiłku fizycznego, temperatury czy miejsca wykonywania pracy), jak również rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania, zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów (...) w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (...). W § 2 ust. 2 powołanego rozporządzenia, wskazano, że pracodawca zapewnia pracownikowi możliwość spożycia posiłku w czasie pracy w inny sposób niż wydanie jednego dania gorącego, w szczególności przez przekazanie produktów umożliwiających przygotowanie posiłku we własnym zakresie lub bonów, talonów, kuponów oraz innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie takich produktów lub posiłku, jeżeli ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych nie ma możliwości wydawania pracownikowi posiłku w tej formie.

Należy również podkreślić, że stosownie do zapisów § 8 rozporządzenia Rady Ministrów (...) pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje. W świetle powyższego jeżeli profilaktyczne posiłki i napoje są przyznane pracownikom na podstawie omawianego rozporządzenia, to wartości tych świadczeń nie należy uwzględniać w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Nie stanowią również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przyznane pracownikom bony, talony, kupony lub inne dowody uprawniające do otrzymania tych świadczeń, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych. W przypadku jednak, gdy pracodawca wypłaci pracownikom ekwiwalent pieniężny z tego tytułu, obowiązany jest doliczyć wypłacone pracownikom kwoty do ich podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

(...) Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że Przedsiębiorca nie będzie uprawniony do skorzystania z prawa wynikającego z § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia (...) w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, bowiem jak wskazał w treści wniosku oraz w jego uzupełnieniu wydawane pracownikom bony żywieniowe będą uprawniały do zakupu dowolnych produktów, artykułów spożywczych ale i przemysłowych oraz napojów bezalkoholowych i pracodawca nie będzie miał możliwości ustalenia jakie konkretnie posiłki, artykuły i napoje będą nabywane w zamian za wydane bony żywnościowe. (...)".