Art. 12. 1. Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia. Okresy te wlicza się do okresu zasiłkowego.
2. Zasiłek chorobowy nie przysługuje również za okresy niezdolności do pracy przypadającej w czasie:
1) urlopu bezpłatnego;
2) urlopu wychowawczego;
3) tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;
4) usprawiedliwionej nieobecności w pracy, o której mowa w art. 632 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465);
5) urlopu opiekuńczego, o którym mowa w art. 1731 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.
2a. Przepisu ust. 2 pkt 4 nie stosuje się, jeżeli niezdolność do pracy powstała do dnia śmierci pracodawcy i trwa nieprzerwanie po tym dniu.
3. Okresów niezdolności do pracy, o których mowa w ust. 2, w których zasiłek nie przysługuje, nie wlicza się do okresu zasiłkowego.
Przepis ten stanowi, że zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia. Mowa tu o ubezpieczonych będących pracownikami, bowiem dla tej grupy ubezpieczonych art. 92 K.p. przewiduje prawo do wynagrodzenia za czas choroby trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego.
Komentowany przepis odnosi się także do przepisów o zachowaniu prawa do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, mających charakter szczególny i odnoszących się do określonych kategorii pracowników. I tak:
- sędziowie w okresie nieobecności w pracy z powodu choroby zachowują prawo do wynagrodzenia na zasadach określonych w art. 94 § 1 i 1a ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 217 z późn. zm.); w razie niemożności wykonywania pracy z innych przyczyn, uprawniających do uzyskania świadczeń, określonych w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego (np. opieka, urlopy macierzyński, rodzicielski, ojcowski), sędziemu przysługuje wynagrodzenie w wysokości świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, przez okres przewidziany w tych przepisach; w przypadkach, w których pracownikom podlegającym ubezpieczeniu społecznemu przysługują zasiłki niezależnie od prawa do wynagrodzenia, sędziemu przysługuje świadczenie pieniężne w wysokości zasiłku z ubezpieczenia społecznego,
- prokuratorzy w okresie nieobecności w pracy z powodu choroby zachowują prawo do wynagrodzenia na zasadach określonych w art. 115 § 1 i 2 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze (Dz. U. z 2023 r. poz. 1360 z późn. zm.); w razie niemożności wykonywania pracy z innych przyczyn, uprawniających do uzyskania świadczeń określonych w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, prokuratorowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, przez okres przewidziany w tych przepisach; w przypadkach, w których pracownikom podlegającym ubezpieczeniu społecznemu przysługują zasiłki niezależnie od prawa do wynagrodzenia, prokuratorowi przysługuje świadczenie pieniężne w wysokości zasiłku z ubezpieczenia społecznego.
| Ważne: Okres pobierania wynagrodzenia chorobowego wlicza się do okresu zasiłkowego.
|
Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy przypadającej w czasie:
1) Urlopu bezpłatnego - w okresie tego urlopu następuje zawieszenie stosunku pracy. W konsekwencji pracownik nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu. W okresie przerwy w ubezpieczeniu chorobowym pracownik nie nabywa żadnych uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. W przypadku gdy niezdolność do pracy powstała w okresie urlopu bezpłatnego i trwa nadal po jego zakończeniu, pracownikowi przysługuje prawo odpowiednio do wynagrodzenia lub zasiłku chorobowego od pierwszego dnia po zakończeniu tego urlopu.
Do zasiłku chorobowego nie ma prawa także pracownik, który korzysta z urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie art. 1741 K.p., w celu podjęcia pracy u innego pracodawcy. Wówczas bowiem podlega ubezpieczeniu chorobowemu i nabywa prawo do zasiłku chorobowego z tytułu drugiego zatrudnienia.
Pracownik wystąpił o urlop bezpłatny od 1 lutego do 30 kwietnia 2024 r. W okresie tego urlopu podjął pracę u innego pracodawcy. Od 8 kwietnia do 5 maja 2024 r. jest niezdolny do pracy z powodu choroby (pierwsza niezdolność do pracy w 2024 r.). Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe od 8 do 30 kwietnia 2024 r. z tytułu zatrudnienia podjętego w czasie urlopu bezpłatnego, a od 1 do 5 maja 2024 r. wyłącznie z tytułu zatrudnienia u pierwszego pracodawcy.
2) Urlopu wychowawczego - przyczyny, z powodu których zasiłek chorobowy nie przysługuje w okresie urlopu wychowawczego są tożsame jak w przypadku powstania niezdolności do pracy w czasie korzystania z urlopu bezpłatnego.
3) Tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności - z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.
Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o sus, osoby wykonujące odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania - ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie. Jeżeli więc osoba tymczasowo aresztowana lub odbywająca karę pozbawienia wolności wykonuje pracę na podstawie skierowania i z tego tytułu przystąpiła do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, to w przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby będzie jej przysługiwał zasiłek chorobowy. Natomiast jeśli osoba ta nie przystąpi do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego - nie będzie miała prawa do tego świadczenia.
4) Usprawiedliwionej nieobecności w pracy, o której mowa w art. 632 § 8 K.p. - z wyjątkiem sytuacji, gdy pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby przed śmiercią pracodawcy i choruje nieprzerwanie po tym dniu.
Jeśli z chwilą śmierci pracodawcy zostanie ustanowiony zarząd sukcesyjny, to umowa o pracę nie wygasa z datą śmierci pracodawcy, lecz z dniem wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, chyba że wcześniej nastąpi przejęcie pracownika przez nowego pracodawcę na zasadach określonych w art. 231 K.p.
Gdyby jednak nie ustanowiono zarządu sukcesyjnego z chwilą śmierci pracodawcy, umowa o pracę wygasa z upływem 30 dni od dnia śmierci pracodawcy, chyba że przed upływem tego terminu:
- małżonek zmarłego przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, lub
- spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, albo
- spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy albo zapisobierca windykacyjny, któremu zgodnie z ogłoszonym testamentem w spadku przysługuje udział w przedsiębiorstwie, albo
- zarządca sukcesyjny,
uzgodni z pracownikiem, na mocy pisemnego porozumienia stron, że stosunek pracy będzie kontynuowany na dotychczasowych zasadach odpowiednio do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego albo wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego lub do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego. Strony tego porozumienia mogą także uzgodnić wcześniejszy termin rozwiązania umowy o pracę.
Powyższy okres, tj. od dnia śmierci pracodawcy do dnia wygaśnięcia umowy o pracę albo dokonania uzgodnień, o których mowa wyżej, jest okresem usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. W myśl art. 12 ust. 2 pkt 4 ustawy zasiłkowej, nie nabywa także prawa do zasiłku chorobowego.
5) Urlopu opiekuńczego, o którym mowa w art. 1731 K.p.
Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego urlop opiekuńczy, w wymiarze 5 dni, w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Za członka rodziny, o którym mowa wyżej, uważa się syna, córkę, matkę, ojca lub małżonka. Za okres tego urlopu pracownik nie ma prawa do wynagrodzenia.
Jeśli niezdolność pracownika do pracy z powodu choroby przypada na okres urlopu opiekuńczego, to pracownik nie jest uprawniony do świadczeń chorobowych. Jeżeli jednak zachorował w trakcie urlopu opiekuńczego, ale jego niezdolność do pracy wykracza także poza okres tego urlopu, to pracownik, spełniając pozostałe warunki uzyskania świadczenia chorobowego, ma prawo do tego świadczenia za czas choroby przypadającej po zakończeniu urlopu opiekuńczego (analogicznie jak w przypadku urlopów bezpłatnego i wychowawczego).
Pracownik od 8 do 12 kwietnia 2024 r. korzysta z urlopu opiekuńczego, w trakcie którego zachorował i otrzymał zwolnienie lekarskiego od 10 do 16 kwietnia 2024 r. (7 dni). Pracodawca wypłaci mu wynagrodzenie chorobowe tylko za 4 dni choroby (tj. od 13 do 16 kwietnia 2024 r.). Za czas niezdolności do pracy przypadającej na okres urlopu opiekuńczego (od 10 do 12 kwietnia 2024 r.) pracownik nie zachował prawa do wynagrodzenia chorobowego.
| Ważne: Okresów niezdolności do pracy spowodowanych chorobą przypadającą w czasie urlopów bezpłatnego, wychowawczego i opiekuńczego, tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, a także w czasie usprawiedliwionej nieobecności, o której mowa w art. 632 § 8 K.p., nie wlicza się do okresu zasiłkowego.
|
Pracownica korzystała z urlopu wychowawczego udzielonego jej od 1 marca 2022 r. do 29 lutego 2024 r. W okresie od 12 lutego do 30 kwietnia 2024 r. (79 dni) jest niezdolna do pracy z powodu choroby. Nie nabyła prawa do świadczeń chorobowych za okres niezdolności do pracy przypadającej w okresie urlopu wychowawczego, tj. od 12 do 29 lutego 2024 r. (18 dni). Natomiast nabyła prawo do wynagrodzenia chorobowego od 1 marca do 2 kwietnia 2024 r. (33 dni), a następnie do zasiłku chorobowego od 3 do 30 kwietnia 2024 r. (28 dni).
Na dzień 30 kwietnia 2024 r. pracownica wykorzysta 61 dni (33 dni + 28 dni) z okresu zasiłkowego.
