» Zmniejszenie VAT należnego przez wystawcę faktury korygującej
Obniżenie podstawy opodatkowania i podatku należnego na skutek:
1) udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen,
2) zwróconych towarów i opakowań,
3) zwróconych zaliczek w przypadku gdy nie doszło do sprzedaży,
4) pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna
następuje w momencie wystawienia faktury korygującej, przy łącznym spełnieniu warunków określonych w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT.
Warunki, o których mowa w art. 29a ust. 13 umożliwiające dokonanie obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego w momencie wystawienia faktury korygującej
|
√
|
uzgodnienie warunków korekty z nabywcą towaru lub usługobiorcą,
|
√
|
spełnienie uzgodnionych warunków obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług,
|
√
|
posiadanie dokumentacji potwierdzającej uzgodnienia z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług (z której wynika, że nabywca wie, że doszło lub wie w jakich sytuacjach będzie dochodzić do zmiany warunków transakcji skutkujących zmniejszeniem wysokości wynagrodzenia oraz że warunki te zostały spełnione na moment dokonywania przez podatnika korekty podatku należnego, tj. doszło do zrealizowania przesłanek warunkujących pomniejszenie kwoty podatku należnego),
|
√
|
zgodność faktury korygującej z posiadaną dokumentacją w zakresie uzgodnienia z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunku obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług oraz spełnienia tych uzgodnionych warunków
|
|
W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie będzie posiadał ww. dokumentacji, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.
Sytuacje, w których nie stosuje się warunku posiadania dokumentacji, wskazanej w art. 29a ust. 13 (art. 29a ust. 15)
|
√
|
eksport towarów i wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów,
|
√
|
dostawa towarów i świadczenie usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju,
|
√
|
sprzedaż: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, usług dystrybucji gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 24-37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy o VAT,
|
√
|
wystawienie faktury korygującej w postaci ustrukturyzowanej
|
|
Przykład
Czynny podatnik VAT dokonując odsprzedaży energii elektrycznej za okres luty - grudzień 2022 r. na rzecz najemców lokali użytkowych zastosował zawyżoną stawkę VAT. Z powodu pomyłki musiał wystawić faktury korygujące powodujące obniżenie podstawy opodatkowania i podatku należnego (faktury in minus). Podatnik nie ma obowiązku posiadania dokumentacji, z której wynikałoby uzgodnienie i spełnienie warunków. Faktury korygujące należy ująć w JPK_VAT z deklaracją w miesiącu ich wystawienia.
|
ROZLICZENIE PRZEZ WYSTAWCĘ FAKTURY KORYGUJĄCEJ ZMNIEJSZAJĄCEJ VAT NALEŻNY
Podatnik niekorzystający z systemu KSeF
|
|
Podatnik korzystający z systemu KSeF
|
|
|
|
Podatnik zmniejsza podstawę opodatkowania i VAT należny, w rozliczeniu za okres, w którym:
•
|
uzgodni warunki korekty z nabywcą towaru lub usługobiorcą,
|
•
|
spełni uzgodnione warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług,
|
•
|
będzie posiadał dokumentację potwierdzającą uzgodnienia z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług,
|
•
|
faktura korygująca będzie zgodna z posiadaną dokumentacją w zakresie uzgodnienia z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunku obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług oraz w zakresie spełnienia tych uzgodnionych warunków.
|
|
|
Podatnik zmniejsza podstawę opodatkowania i VAT należny, w rozliczeniu za okres, w którym wystawił fakturę korygującą. Uwaga Aby otrzymywać faktury w postaci ustrukturyzowanej za pomocą KSeF nabywca musi wyrazić zgodę, jednak jej brak na otrzymywanie faktur ustrukturyzowanych nie wpływa na zasady korekty VAT należnego u wystawcy faktury korygującej.
|
Przykład
Czynny podatnik VAT niekorzystający z systemu KSeF w dniu 5 stycznia 2024 r. wystawił fakturę. W maju 2024 r. wystawił fakturę korygującą, zmniejszającą podstawę opodatkowania i VAT należny (obniżka ceny).
Podatnik zmniejsza podstawę opodatkowania i VAT należny w związku z obniżeniem ceny, w rozliczeniu za okres, w którym:
- uzgodnił warunki korekty z nabywcą towaru lub usługobiorcą,
- spełnił uzgodnione warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług,
- będzie posiadał dokumentację potwierdzającą uzgodnienia z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług,
- faktura korygująca będzie zgodna z posiadaną dokumentacją w zakresie uzgodnienia z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunku obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług oraz w zakresie spełnienia tych uzgodnionych warunków.
Natomiast czynny podatnik VAT korzystający z systemu KSeF zmniejsza podstawę opodatkowania i VAT należny w związku z obniżeniem ceny, w rozliczeniu za okres, w którym wystawił fakturę korygującą, czyli w rozliczeniu za maj 2024 r.
|
Uwaga
Brak zgody nabywcy na otrzymywanie faktur ustrukturyzowanych przy użyciu KSeF nie wpływa na zasady korekty podatku należnego u wystawcy faktury korygującej in minus. W takim przypadku wystawca nadal posiada prawo do korekty podatku należnego w okresie rozliczeniowym, w którym wystawi fakturę korygującą in minus w KSeF. Z kolei nabywca w takim przypadku musi stosować zasady przewidziane w art. 86 ust. 19a ustawy o VAT.
» Termin rozliczania przez sprzedawcę faktur korygujących in plus
W przypadku, gdy podstawa opodatkowania uległa zwiększeniu, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania (art. 29a ust. 17 ustawy o VAT).
Jeżeli korekta jest spowodowana przyczynami istniejącymi już w momencie wystawienia faktury pierwotnej to powinna ona zostać rozliczona w deklaracji podatkowej za okres, w którym została wykazana faktura pierwotna. Późniejsze wykrycie błędu w fakturze pierwotnej stanowi przyczynę zwiększenia podstawy opodatkowania rozliczanej w deklaracji podatkowej za okres, w którym została wykazana faktura pierwotna.
Z kolei w sytuacji gdy korekta jest spowodowana przyczynami zaistniałymi po dokonaniu sprzedaży (przykładowo zaistniały nowe okoliczności transakcji skutkujące zwiększeniem podstawy opodatkowania), korekta powinna być dokonana w deklaracji podatkowej za miesiąc, w którym przesłanki te zaistniały. Taki przypadek będzie miał miejsce, gdy w fakturze pierwotnej podatek należny został wykazany w prawidłowej wysokości, natomiast przyczyna korekty powstała później i nie była możliwa do przewidzenia w momencie wystawienia faktury pierwotnej.
» Zmniejszenie VAT naliczonego przez nabywcę otrzymującego fakturę korygującą
Zgodnie z art. 86 ust. 19a ustawy o VAT w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania, o którym mowa w art. 29a ust. 13, lub stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze, o którym mowa w art. 29a ust. 14, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego te warunki zostały spełnione. W przypadku gdy warunki te zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym zostały uzgodnione, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym te warunki zostały spełnione.
Z kolei sposób rozliczenia wystawionych w systemie KSeF faktur korygujących in minus przez nabywcę jest uzależniony od tego, czy nabywca wyraził zgodę na otrzymywanie faktur w postaci ustrukturyzowanej.
Nabywca towarów i usług, który otrzyma fakturę korygującą in minus wystawioną w postaci ustrukturyzowanej i wyraził zgodę na otrzymywanie takich faktur, jest zobowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzyma przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur fakturę korygującą w postaci ustrukturyzowanej (art. 86 ust. 19d). W takim przypadku ustrukturyzowane faktury korygujące in minus są co do zasady rozliczane u wystawcy i nabywcy w tym samym okresie rozliczeniowym.
Inaczej natomiast są rozliczane faktury korygujące in minus przez nabywców towarów i usług, którzy nie wyrazili zgody na otrzymywanie faktur w postaci ustrukturyzowanej. Stosują oni wówczas ogólne zasady zmniejszania VAT naliczonego wskazane w art. 86 ust. 19a ustawy o VAT.
Przykład
W maju 2024 r. czynny podatnik VAT na skutek zwrotu towarów przez nabywcę wystawił w postaci ustrukturyzowanej fakturę korygującą in minus do faktury ustrukturyzowanej wystawionej w styczniu 2024 r.
Nabywca, który wyraził zgodę na otrzymywanie faktur w postaci ustrukturyzowanej, ma obowiązek zmniejszenia podatku naliczonego na podstawie otrzymanej korekty w rozliczeniu za maj 2024 r. (art. 86 ust. 19d ustawy o VAT).
Nabywca, który nie wyraził zgody na otrzymywanie faktur w postaci ustrukturyzowanej, ma obowiązek zmniejszenia podatku naliczonego na podstawie otrzymanej korekty zgodnie z art. 86 ust. 19a ustawy o VAT, czyli w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego warunki te zostały spełnione. Jeżeli zostaną one spełnione po upływie tego okresu, zmniejszenie VAT nastąpi w rozliczeniu za okres, w którym zostaną one spełnione.
|
Warto dodać, że jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia (art. 86 ust. 19a zdanie trzecie). Przepis ten stosuje się zarówno do nabywców, którzy wyrazili zgodę na otrzymywanie faktur ustrukturyzowanych, jak i tych, którzy takiej zgody nie wyrazili.
ROZLICZENIE VAT PRZEZ NABYWCĘ OTRZYMUJĄCEGO FAKTURĘ KORYGUJĄCĄ
Nabywca nie wyraził zgody na otrzymywanie e-faktury
|
|
Nabywca wyraził zgodę na otrzymywanie e-faktury
|
|
|
|
Sprzedawca ma prawo do wystawienia e-faktury w systemie KSeF
|
|
Sprzedawca wystawia e-fakturę w systemie KSeF
|
|
|
|
Sprzedawca przekazuje nabywcy fakturę w postaci elektronicznej lub papierowej
|
|
Nabywca pobiera e-fakturę z systemu KSeF
|
|
|
|
Sprzedawca rozlicza VAT na preferencyjnych warunkach
|
|
Sprzedawca rozlicza VAT na preferencyjnych warunkach
|
|
|
|
√
|
Nabywca rozlicza VAT zgodnie z art. 86 ust. 19a ustawy o VAT, czyli w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego te warunki zostały spełnione.
|
√
|
W przypadku gdy warunki te zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym te warunki zostały uzgodnione, nabywca zmniejsza kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym te warunki zostały spełnione.
|
√
|
Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.
|
|
|
√
|
Nabywca rozlicza VAT zgodnie z art. 86 ust. 19d ustawy o VAT, czyli jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzyma przy użyciu KSeF fakturę korygującą w postaci ustrukturyzowanej.
|
√
|
Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.
|
|
» Prawo do zwiększenia podatku naliczonego przez nabywcę
W przypadku faktur korygujących zwiększających u nabywcy podatek naliczony, przepisy ustawy o VAT nie zawierają szczególnych regulacji, w związku z czym należy stosować zasady ogólne. Przypomnijmy, co do zasady, prawo do odliczenia VAT powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy u sprzedawcy - nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. Ponadto, jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w ww. terminie, to może również obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych w przypadku rozliczeń miesięcznych, a w przypadku podatnika rozliczającego VAT kwartalnie - w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Tak wynika z art. 86 ust. 10, 10b i 11 ustawy o VAT.