|
Przykład
Spółka stosująca MSR jako podstawę sprawozdawczości finansowej, w związku z wymaganiami MSSF 16 ujmuje aktywa z tytułu praw do użytkowania oraz zobowiązania leasingowe generalnie dla wszystkich umów leasingu (w tym najmu i dzierżawy zawartych na czas oznaczony). Wśród zawartych umów zidentyfikowała następujące rodzaje:
1) umowy dzierżawy nieruchomości, zawarte na 3 lata, które przewidują stałe opłaty półroczne z tego tytułu w polskich złotych; opłaty te nie podlegają zmianom w trakcie trwania umowy; umowy zdyskontowano stopą procentową ustaloną na moment rozpoczęcia leasingu;
2) umowy najmu powierzchni biurowej zawarte na 5 lat; umowy te denominowane są w euro - faktury z poszczególnych miesięcy (w złotych polskich) różnią się ze względu na różny kurs odniesienia w tych miesiącach (kursem odniesienia jest kurs NBP z pierwszego roboczego dnia danego miesiąca kalendarzowego); zobowiązanie z tytułu leasingu (i odpowiednio aktywa z tytułu praw do użytkowania) ustalono dyskontując przepływy pieniężne w euro (miesięczne opłaty najmu) stopą procentową przyjętą dla euro, a następnie zdyskontowaną wartość przeliczono po kursie NBP z dnia rozpoczęcia leasingu; umowa nie przewiduje zmian płatności - stawka w euro za 1 m2 używanej powierzchni nie ulega zmianie;
3) umowy leasingu środków transportu zawarte na okres od 3-5 lat; umowy te przewidują płatności miesięczne w polskich złotych, jednak płatności zmieniają się wraz ze zmianami stopy referencyjnej (najczęściej WIBOR 3M); w momencie rozpoczęcia danej umowy płatności zdyskontowano stopą procentową (rynkową WIBOR + marża), przy czym ze względu na niskie stopy WIBOR w tamtym czasie stopy te ustalone zostały na poziomie zbliżonym do marży;
4) umowy leasingu maszyn zawarte na okres 5-8 lat; umowy przewidują stałe płatności miesięczne w polskich złotych, które nie zmieniają się wraz ze zmianami stóp procentowych, ale w określonych momentach (raz w roku lub dwa razy w roku) płatności podlegają waloryzacji o wskaźnik inflacji podawany przez GUS; waloryzacja polega na tym, że przyszłe płatności (po dniu waloryzacji) są przeliczane o współczynnik 1 + stopień inflacji.
W momencie zawierania większości umów rynkowe stopy procentowe utrzymywały się na stosunkowo niskim poziomie. Wraz ze zjawiskami zachodzącymi w gospodarce nastąpiły znaczące wzrosty rynkowych stóp procentowych. W związku z tym w spółce pojawiły się poniżej opisane wątpliwości.
Czy w umowach typu 1, 2 i 4 zobowiązania leasingowe powinny być przeliczone z wykorzystaniem bieżących rynkowych stóp procentowych w związku z ich znaczącym wzrostem? Jeżeli takie przeliczenie jest uzasadnione, to jak rozliczyć powstałą różnicę? Czy stanowi ona przychód okresu (np. przychód finansowy), czy powinna skorygować wartość składnika aktywów z tytułu praw do użytkowania?
Umowy tego typu nie podlegają przeliczeniu ze względu na wzrost (nawet znaczący) bieżących rynkowych stóp procentowych. Uwzględnienie zaktualizowanych stóp procentowych byłoby zasadne w przypadku zmian planów co do okresu leasingu lub opcji wykupu, lub w przypadku modyfikacji umowy.
Czy w umowach typu 2 zobowiązanie leasingowe powinno być przeliczone ze względu na zmiany kursu wymiany waluty? Jeżeli tak, to jak wykazać zmianę wartości zobowiązania - jako korektę składnika aktywów z tytułu praw do użytkowania, czy wynikowo?
Spółka powinna przeliczyć zobowiązanie leasingowe, stosując MSR 21. Zmiany wartości stanowią różnice kursowe, kwalifikujące się do ujęcia na ogólnych zasadach w wyniku finansowym okresu.
Czy w umowach typu 4 wartość zobowiązania leasingowego powinna być przeliczana w związku ze zmianą rat leasingowych, które wynikają z waloryzacji płatności? Jeżeli tak, to jaką stopę procentową zastosować - dotychczasową, czy zaktualizowaną? Jak w takim przypadku rozliczyć zmianę wartości - wynikowo, czy jako korektę składnika aktywów z tytułu praw do użytkowania?
Spółka powinna przeliczyć zobowiązanie leasingowe w związku ze zmianą płatności leasingowych w wyniku waloryzacji płatności. Przyszłe (zaktualizowane) przepływy dyskontowane są dotychczasową stopą procentową. Kwotę z aktualizacji wyceny zobowiązania leasingowego ujmuje się jako korektę składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania. Jeżeli następuje zmniejszenie wartości (korekta "in minus"), jednostka powinna zmniejszyć wartość netto składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania maksymalnie do zera (nierozliczoną w ten sposób część ujmuje się w wyniku finansowym okresu). Jeżeli płatności leasingowe nie są uzależnione od stopy referencyjnej, to w dyskontowaniu uwzględnia się stopę leasingu bez jej korekty do wartości rynkowych.
Czy w umowach typu 3 wartość zobowiązania leasingowego powinna być przeliczana w związku ze zmianą rat leasingowych, które wynikają ze zmiany stopy referencyjnej w umowie leasingu?
Spółka nie przelicza zobowiązania leasingowego w związku ze zmianą płatności leasingowych, które wynikają ze zmiany stopy referencyjnej. Taką zmianę płatności uwzględnia się jako zmianę (aktualizację) stopy procentowej leasingu, w wyniku czego przyszły wzrost płatności ujmowany jest jako wyższy koszt finansowy w kolejnych miesiącach.
|
