Można monitorować kontrahenta

Wielu przedsiębiorców boryka się z rosnącymi kosztami prowadzenia działalności. Przyczyniają się do tego rosnące ceny surowców, inflacja czy presja płacowa. Dla części przedsiębiorców okoliczności te mogą powodować problemy z regulowaniem swoich zobowiązań. W związku z tym przed zawarciem umowy warto sprawdzić, czy nasz kontrahent już nie ma problemów z wypłacalnością. Sprawdzenie kondycji finansowej kontrahenta warto rozpocząć od przejrzenia danych ujawnionych w KRS. Przeglądając wydruk z KRS potencjalnego kontrahenta, należy sprawdzić, czy są wpisy w dziale:

• czwartym, tj. czy są wpisy dotyczące zaległości publiczno-prawnych albo zobowiązań cywilnoprawnych stwierdzonych tytułem wykonawczym,
• szóstym, tj. czy są wpisy dotyczące likwidacji, upadłości czy restrukturyzacji.

Poza tym warto przejrzeć dane ze składanych sprawozdań finansowych, a także sprawdzić wspólników (patrz pkt 1 dodatku).

Rejestry: zadłużonych i należności publicznoprawnych

Poza tym kolejnym etapem weryfikowania kontrahenta powinno być sprawdzenie go w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Dostęp do niego można uzyskać przez Portal Rejestrów Sądowych (PRS), zakładka "Krajowy Rejestr Zadłużonych". KRZ został uruchomiony w dniu 1 grudnia 2021 r. W PRS w zakładce KRZ dostępny jest m.in. "Portal Publiczny". Przeszukanie jego zasobów nie wymaga logowania. Do informacji w nim zawartych można też dotrzeć bezpośrednio przez stronę krz.ms.gov.pl.

Ujawniane w KRZ informacje dotyczą postępowań upadłościowych, restrukturyzacyjnych czy orzeczeń zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, które zostały wszczęte na wniosek wniesiony po 30 listopada 2021 r. Natomiast w przypadku podmiotów, wobec których umorzono bezskuteczną egzekucję oraz dłużników alimentacyjnych, informacje trafią do KRZ, gdy podstawa do ich ujawnienia zaistniała po 30 listopada 2021 r. (patrz ramka).

Kolejnym źródłem informacji o kontrahencie może być Rejestr Należności Publicznoprawnych (RNP). Baza ta zawiera informacje o osobach i podmiotach zalegających z zapłatą należności podlegających egzekucji administracyjnej, których wierzycielem jest naczelnik urzędu skarbowego albo jednostka samorządu terytorialnego, m.in. podatków, należności celnych, grzywien. RNP jest jawny, a znajdujące się w nim dane są udostępniane bezpłatnie. Dane udostępnia się m.in. każdemu zainteresowanemu, kto chce uzyskać informacje na temat wymagalnych należności publicznoprawnych innego podmiotu. Kontrahent jako zainteresowany dostęp do tych danych może uzyskać po zalogowaniu w e-Urzędzie Skarbowym.

Nie ma ustawowo określonej minimalnej wysokości należności pozwalającej wierzycielowi na wprowadzenie jej do RNP. Dane dłużnika i informacje o obciążających go należnościach pieniężnych są jednak ujawniane, jeżeli jego łączne zadłużenie wraz z odsetkami za zwłokę wynosi co najmniej 5.000 zł. Więcej na ten temat pisaliśmy w GP nr 67 z 2024 r., na str. 10.

Łatwe przeglądanie Monitora

W PRS, w części Krajowy Rejestr Sądowy dostępna jest m.in. zakładka "Monitor Sądowy i Gospodarczy". Jest to wyszukiwarka ogłoszeń i obwieszczeń publikowanych w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (MSiG), wydawanym przez Ministra Sprawiedliwości. Publikowane są w nim wpisy do KRS, a także ogłoszenia wymagane przez Kodeks spółek handlowych, ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym czy ustawę o rachunkowości. Dlatego też zawiera on np. ogłoszenia: w sprawie zwrotu dopłat dla wspólników, o wdrożeniu likwidacji spółki czy sprawozdania finansowe wraz z wymaganymi dokumentami podmiotów niewpisanych do rejestru przedsiębiorców KRS, zobowiązanych na podstawie ustawy o rachunkowości do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego. W MSiG publikowane są także ogłoszenia dotyczące spraw upadłościowych i restrukturyzacyjnych (rozpoczętych przed 1 grudnia 2021 r., nowsze informacje w tym zakresie udostępniane są w Krajowym Rejestrze Zadłużonych) czy te wymagane przez Kodeks postępowania cywilnego.

Dzięki tej wyszukiwarce można w łatwy sposób przeszukać ogłoszenia i obwieszczenia publikowane w MSiG. Dzienniki te publikowane są bowiem w postaci plików pdf. Pliki te zwykle mają po kilkaset stron. Zatem ręczne ich przeszukiwanie jest czasochłonne.

Wyszukiwarka ministerialna umożliwia przeglądanie i wyszukiwanie dokumentów publikowanych w MSiG według następujących kryteriów:

• nazwa podmiotu,
• numer KRS lub NIP,
• fragment tekstu zamieszczony w opisie pozycji lub w treści ogłoszenia lub obwieszczenia,
• typ ogłoszenia, sprawy,
• sygnatura sprawy,
• data publikacji.

Dla osób poszukujących konkretnych informacji publikowanych w MSiG jest to przydatna funkcjonalność. Poza tym w zakładce "WYSZUKIWANIE OGŁOSZEŃ" jest też dostępna opcja "POBIERZ MONITOR", można zatem pobrać plik pdf wybranego numeru MSiG.

Omawiana zakładka to obecnie jedynie wyszukiwarka.

Newsletter KRS

Z kolei bieżące sprawdzanie, co się dzieje u naszego kontrahenta, umożliwia newsletter KRS. Określony jest on na stronie PRS jako "Monitorowanie podmiotów zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym (usługa Newsletter) od 21.06.2022". Z usługi tej można korzystać bezpłatnie po zalogowaniu się na konto w systemie PRS. Aby mieć dostęp do nowej funkcjonalności, wystarczy skorzystać z opcji "Dodaj podmiot do monitorowania". Dzięki tej usłudze każdy zainteresowany może przez internet uzyskać informacje o zarejestrowaniu sprawy w postępowaniu rejestrowym (wszczętej na wniosek czy z urzędu) oraz dokonaniu wpisu w KRS, które dotyczą podmiotu wpisanego do KRS zarówno do rejestru przedsiębiorców, jak i rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz SP ZOZ. Zainteresowany może otrzymywać jednocześnie informacje dotyczące nie więcej niż 50 podmiotów. Przekazywane informacje obejmują numer w KRS, sygnaturę sprawy oraz datę rejestracji sprawy (w razie zarejestrowania sprawy) albo datę dokonania wpisu i numer wpisu (w razie dokonania wpisu). Są to podstawowe informacje dostępne publicznie w aktach rejestrowych i w KRS.

Powiadomienia o zdarzeniach są przekazywane na konto użytkownika w PRS oraz opcjonalnie na adres poczty elektronicznej powiązanej z kontem użytkownika w PRS. Informacje są przesyłane przez wskazany okres, nie dłużej niż przez rok albo do chwili rezygnacji z otrzymywania tych informacji. Dopuszczalne jest przedłużanie tego okresu, każdorazowo na czas nie dłuższy niż rok. Kwestie te reguluje art. 10a ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. W ramach newslettera są przekazywane informacje o zdarzeniach, które nastąpiły od chwili wskazania przez użytkownika numeru KRS podmiotu, którego mają dotyczyć informacje.