Ujęcie w księgach operacji związanych z wypłatą zaliczki na poczet zysku spółki opodatkowanej estońskim CIT

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o rachunkowości, zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną. Z kolei na mocy art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości, w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.

Zaliczkowa wypłata udziałów z zysku spółki opodatkowanej estońskim CIT stanowi śródroczny podział zysku. Art. 53 ust. 5 ustawy o rachunkowości stanowi bowiem, iż odpisy z wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego, w tym także wpłaty z zysku, dokonywane na podstawie odrębnych przepisów uznaje się za podział wyniku finansowego netto jednostek w ciągu roku obrotowego. Powoduje to, iż spółka podejmując decyzję o zaliczkowej wypłacie udziałów w zysku ujmie to zdarzenie w księgach rachunkowych w poniższy sposób.

Ewidencja księgowa wypłaty zaliczki na poczet udziałów w zysku spółki opodatkowanej estońskim CIT 1. PK - kwota zaliczki na poczet udziałów w zysku, przeznaczona do wypłaty (kwota łączna): - Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Odpisy z zysku w ciągu roku obrotowego), - Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konta wspólników, udziałowców lub akcjonariuszy). 2. PK - ujęcie podatku należnego z tytułu przeznaczenia zysku na wypłatę dla wspólników, udziałowców lub akcjonariuszy: - Wn konto 87 "Podatek dochodowy od osób prawnych", - Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Estoński CIT). 3. PK - zarachowanie zryczałtowanego podatku dochodowego od zaliczki na poczet udziałów w zysku w wysokości obciążającej wspólnika, udziałowca lub akcjonariusza: - Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konta wspólników, udziałowców lub akcjonariuszy), - Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Zryczałtowany podatek dochodowy). Uwaga: Spółka dokonując wypłaty zaliczki na poczet udziału w zysku jest płatnikiem zobowiązanym do poboru zryczałtowanego PIT na podstawie art. 30a ust. 19 updof. 4. WB - wypłata zaliczki na poczet udziału w zysku (kwota pomniejszona o podatek): - Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konta wspólników, udziałowców lub akcjonariuszy), - Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący". 5. WB - zapłata zryczałtowanego podatku dochodowego, potrąconego z zysku przypadającego na wspólnika, udziałowca lub akcjonariusza: - Wn konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Zryczałtowany podatek dochodowy), - Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący". Uwaga: W księgach rachunkowych kolejnego roku obrotowego, w terminie do końca marca, ujęta zostanie zapłata podatku dochodowego z tytułu zaliczkowej wypłaty udziałów w zysku spółki, zapisem po stronie Wn konta 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Estoński CIT), w korespondencji ze stroną Ma konta 13-0 "Rachunek bieżący".

Przykład

I. Założenia:

1. W spółce z o.o. będącej małym podatnikiem estońskiego CIT, jest dwóch wspólników (osoby fizyczne). Jeden z nich posiada 70% udziałów, a drugi - 30% udziałów.
2. Zarząd spółki podjął uchwałę o wypłacie wspólnikom zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy w łącznej wysokości: 1.000.000 zł. Wypłata nastąpi w lipcu 2024 r.

II. Ustalenie kwoty zaliczki na poczet dywidendy do wypłaty:

1. Estoński CIT wynosi: 100.000 zł (tj. 1.000.000 zł × 10%) i jest płatny do 31 marca 2025 r.
2. Wysokość zryczałtowanego podatku dochodowego przypadająca na wspólnika posiadającego 70% udziałów wynosi: 133.000 zł (tj. 70% × 1.000.000 zł × 19%), natomiast w przypadku wspólnika posiadającego 30% udziałów wynosi: 57.000 zł (tj. 30% × 1.000.000 zł × 19%).
3. Wspólnik posiadający 70% udziału w podatku zapłaconym przez spółkę, z którego może odliczyć 90% jego wartości, dokona pomniejszenia PIT o: 63.000 zł (tj. 100.000 zł × 90% × 70%).
4. Wspólnik posiadający 30% udziału w podatku zapłaconym przez spółkę, z którego może odliczyć 90% jego wartości dokona pomniejszenia PIT o: 27.000 zł (tj. 100.000 zł × 90% × 30%).
5. Kwota zaliczkowej dywidendy do wypłaty (po pomniejszeniu o pobrany zryczałtowany PIT) wynosi odpowiednio:
   a) kwota należna wspólnikowi posiadającemu 70% udziałów wynosi: 630.000 zł, co wynika z następujących obliczeń: 700.000 zł - (133.000 zł - 63.000 zł), gdzie kwota zryczałtowanego podatku wynosi: 70.000 zł,
   b) kwota należna wspólnikowi posiadającemu 30% udziałów wynosi: 270.000 zł, co wynika z następujących obliczeń: 300.000 zł - (57.000 zł - 27.000 zł), gdzie kwota zryczałtowanego podatku wynosi: 30.000 zł.

III. Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto
		Wn	Ma
A. Zapisy w księgach 2024 r.
1. PK - estoński CIT płatny do 31 marca 2025 r.	100.000 zł	87	22-3
2. PK - uchwała zarządu o wypłacie zaliczki na poczet dywidendy (kwota łączna)	1.000.000 zł	82	24-3
3. PK - zarachowanie zryczałtowanego podatku dochodowego od dywidendy zaliczkowej dla wspólnika posiadającego 70% udziałów	70.000 zł	24-3	22-3
4. PK - zarachowanie zryczałtowanego podatku dochodowego od dywidendy zaliczkowej dla wspólnika posiadającego 30% udziałów	30.000 zł	24-3	22-3
5. WB - wypłata zaliczki na poczet dywidendy w kwocie netto (po potrąceniu podatku) wspólnikowi posiadającemu 70% udziałów	630.000 zł	24-3	13-0
6. WB - wypłata zaliczki na poczet dywidendy w kwocie netto (po potrąceniu podatku) wspólnikowi posiadającemu 30% udziałów	270.000 zł	24-3	13-0
7. WB - zapłata zryczałtowanego podatku dochodowego	100.000 zł	22-3	13-0
B. Zapisy w księgach 2025 r.
1. PK - estoński CIT płatny do 31 marca 2025 r.	100.000 zł	22-3	13-0

IV. Księgowania:

A. Zapisy w księgach 2024 r.

B. Zapisy w księgach 2025 r.