Dowody księgowe dokumentujące koszty poniesione na przełomie rokuCo do zasady, dowodem źródłowym potwierdzającym poniesienie kosztu jest faktura otrzymana od kontrahenta. Jednak często na przełomie dwóch lat obrotowych, faktury dotyczące kosztów, wpływają do jednostki z opóźnieniem, w następnym roku obrotowym. W praktyce, ewidencja księgowa kosztów dotyczących danego roku obrotowego, wynikających z faktur otrzymanych w następnym roku obrotowym, może odbywać się dwoma sposobami - na podstawie dowodu "PK - Polecenie księgowania" lub na podstawie otrzymanej faktury.
Księgując wynikające z faktury koszty w oparciu o dowód PK, odnosi się ich wartość netto w ciężar kosztów działalności operacyjnej roku obrotowego, którego one dotyczą, zapisem po stronie Wn konta 40 "Koszty według rodzajów" lub konto zespołu 5, w korespondencji ze stroną Ma konta 30 "Rozliczenie zakupu". Następnie na podstawie faktury otrzymanej w kolejnym roku obrotowym ujmuje się w księgach łączną kwotę zobowiązania oraz VAT naliczony podlegający odliczeniu.
Z kolei ujmowanie kosztów bezpośrednio na podstawie otrzymanej faktury odbywa się wówczas, gdy wpłynęła ona w terminie umożliwiającym jej ujęcie w ostatnim miesiącu tego roku obrotowego.
W praktyce stosowane są dwa sposoby ewidencji księgowej kosztów wynikających z faktur wystawionych w roku następnym, które przedstawiamy w poniższej tabeli.
Ewidencja kosztów dotyczących danego roku obrotowego wynikających z faktur (rachunków) otrzymanych w następnym roku obrotowym
|
Sposób I - na podstawie dowodu księgowego "PK - Polecenie księgowania"
|
Wynikające z faktury koszty w kwocie netto zarachowuje się w ciężar kosztów działalności operacyjnej roku obrotowego, którego koszty te dotyczą, na podstawie dowodu księgowego "PK - Polecenie księgowania", zapisem:
|
-
|
Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" lub konto zespołu 5,
|
|
-
|
Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu". Następnie fakturę otrzymaną w następnym roku obrotowym ujmuje się w księgach, zapisem:
|
a)
|
łączna kwota zobowiązania:
|
|
-
|
Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
|
|
-
|
Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",
|
b)
|
VAT naliczony podlegający odliczeniu:
|
|
-
|
Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
|
|
-
|
Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
|
|
Sposób II - na podstawie otrzymanej faktury
|
Koszty ujmuje się w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego koszty te dotyczą, na podstawie otrzymanej faktury (jeżeli wpłynęła ona w terminie umożliwiającym jej ujęcie w ostatnim miesiącu tego roku obrotowego), zapisem:
a)
|
łączna kwota zobowiązania:
|
|
-
|
Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
|
|
-
|
Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",
|
b)
|
VAT naliczony podlegający odliczeniu:
|
|
-
|
Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie" (w analityce: VAT do odliczenia w następnych miesiącach),
|
|
-
|
Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",
|
c)
|
zarachowanie wartości w cenie nabycia w ciężar kosztów:
|
|
-
|
Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" lub konto zespołu 5,
|
|
-
|
Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
|
|
Zarówno zaksięgowanie kosztów na podstawie faktury, jak również dowodu PK, a następnie zaksięgowanie faktury w księgach następnego roku, jest zgodne z zasadą memoriału, ponieważ daje możliwość ujęcia kosztu w roku obrotowym, w którym go poniesiono.
Księgowanie kosztów w oparciu o te dwa sposoby (PK lub faktura) jest zgodne z zasadą memoriału, bowiem umożliwia ujęcie kosztu w roku obrotowym, w którym go poniesiono.
Przykład
W styczniu 20XX+1 r. jednostka otrzymała fakturę za energię elektryczną na kwotę: 2.500 zł (plus VAT: 575 zł). Fakturę wystawiono w styczniu 20XX+1 r., a dotyczyła ona energii zużytej w grudniu 20XX r. Jednostka ujęła w księgach grudnia 20XX r. koszt zużycia energii elektrycznej, w wartości netto, na podstawie dowodu "PK - Polecenie księgowania", natomiast wartość brutto i VAT zaewidencjonowała w księgach stycznia 20XX+1 r., na podstawie otrzymanej faktury. Ewidencję kosztów działalności podstawowej jednostka prowadzi wyłącznie na kontach zespołu 4.
W księgach grudnia 20XX r. jednostka dokonała zapisów:
1. PK - koszt energii elektrycznej zużytej w grudniu 20XX r.: 2.500 zł
- Wn konto 40-1 "Zużycie materiałów i energii", - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
Natomiast w księgach stycznia 20XX+1 r. jednostka dokonała następujących zapisów:
1. FZ - faktura dokumentująca zakup energii elektrycznej:
a) wartość brutto faktury: 3.075 zł
- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu", - Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu: 575 zł
- Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie", - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
|
|