Art. 1. 1. Świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą przysługują osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, 1429, 1672 i 1941), zwanym dalej "ubezpieczonymi".
2. Świadczenia pieniężne z tytułu następstw wypadków przy pracy i chorób zawodowych określa odrębna ustawa.
Ustawa zasiłkowa reguluje prawo do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz ich wysokość dla różnych grup ubezpieczonych, warunkując to prawo od faktu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.
Komentowany artykuł wskazuje krąg osób uprawnionych do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego. Świadczenia te przysługują osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym w myśl przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.), dalej ustawy o sus. Przepisy ustawy zasiłkowej stosuje się zarówno do osób objętych obowiązkowym, jak i dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.
Obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają:
- pracownicy (z wyłączeniem prokuratorów),
- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
- osoby odbywające służbę zastępczą,
- małżonek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi:
- wykonujące pracę nakładczą,
- wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osoby z nimi współpracujące,
- prowadzące działalność gospodarczą i osoby z nimi współpracujące,
- współpracujące z osobami fizycznymi, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236), tj. niepodlegającymi obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej (korzystające z tzw. ulgi na start),
- będące doktorantami otrzymującymi stypendium doktoranckie,
- wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- będące duchownymi.
Świadczenia pieniężne z tytułu następstw wypadków przy pracy i chorób zawodowych określa odrębna ustawa, tj. ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2189), dalej ustawa wypadkowa.
