Na koniec 2023 r. dokonaliśmy wyceny bilansowej przedmiotu leasingu po średnim kursie NBP z 29 grudnia 2023 r. Z dniem 1 stycznia 2024 r. przeszliśmy na estoński CIT i od tego momentu wyceniamy różnice kursowe metodą rachunkową. Jak ująć różnice kursowe z wyceny na dzień 31 grudnia 2023 r. w 2024 r. i jak je potraktować? W poprzednich latach stosowaliśmy zasadę wyksięgowywania różnic kursowych z wyceny bilansowej pod datą pierwszego dnia następnego roku obrotowego.
| Przejście na opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek, tzw. estoński CIT, nie powoduje konieczności wprowadzania zmian w stosowanej metodologii rozliczania różnic kursowych dla celów rachunkowych. Pytająca jednostka nadal może stosować metodę wyksięgowywania wyceny bilansowej z poprzedniego dnia bilansowego na pierwszy dzień kolejnego roku obrotowego. |
Z informacji zawartych w pytaniu można wywnioskować, że jednostka na koniec grudnia 2023 r. obciążona była zobowiązaniem z tytułu leasingu finansowego (w rozumieniu prawa podatkowego bądź tylko bilansowego), a zobowiązanie to opiewało na walutę obcą. Tego rodzaju zobowiązania wycenia się na dzień bilansowy po średnim kursie NBP obowiązującym na ten dzień (jednostki kończące rok obrotowy 31 grudnia 2023 r. stosowały kurs z 29 grudnia 2023 r. z uwagi na dzień wolny przypadający w ostatnim i przedostatnim dniu 2023 r.). Zakładając, że nie ma konieczności wyodrębniania z umowy wbudowanego instrumentu finansowego, powstałe w ten sposób różnice kursowe korygują wartość zobowiązania leasingowego i drugostronnie są odnoszone na konto przychodów albo kosztów finansowych. Nie korygują one wartości użytkowanego w ramach leasingu środka trwałego.
Jeżeli dla celów CIT jednostka w 2023 r. stosowała podatkowe reguły ustalania różnic kursowych, to różnica z wyceny rozrachunku nie wpływała na podstawę opodatkowania, gdyż w tym modelu podatkowo skutkują tylko różnice zrealizowane. Jednocześnie te niezrealizowane różnice kursowe, ustalone na 31 grudnia 2023 r., jednostka powinna odpowiednio uwzględnić w informacji CIT/KW sporządzanej w związku z przejściem na estoński CIT.
Mają one bowiem charakter przejściowy i zrealizują się później. Stanowisko takie, w odniesieniu do umów leasingu, potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 19 stycznia 2023 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.130.2022.1.IN.
Wyksięgowywanie różnic kursowych z wyceny bilansowej danego roku pod datą pierwszego dnia kolejnego roku obrotowego jest zabiegiem stricte technicznym. Wynika to stąd, że różnice kursowe księgowane na kolejny dzień bilansowy będą ustalane w odniesieniu do wartości rozrachunku w pierwotnie zarachowanej wartości, z dnia powstania rozrachunku. Aby uzyskać na kontach poprawny stan rozrachunków oraz przychody i koszty finansowe z tytułu różnic obciążających bieżący okres sprawozdawczy, to wcześniejszą wycenę należy wyksięgować, najlepiej z zastosowaniem storna czerwonego. Nie byłoby to konieczne, gdyby wycena rozrachunku na kolejny dzień bilansowy odnoszona była do poprzedniej wyceny bilansowej, a nie do wartości rozrachunku z dnia zarachowania. W takim przypadku księgowaniu podlegałyby tylko różnice pomiędzy wyceną bieżącą a poprzednią. Obie metody powinny dać tożsamy rezultat matematyczny.
Przejście na estoński CIT nie powoduje konieczności wprowadzania zmian w stosowanej metodologii rozliczania różnic kursowych dla celów rachunkowych. Można nadal stosować metodę wyksięgowywania różnic kursowych z wyceny bilansowej z poprzedniego dnia bilansowego na pierwszy dzień kolejnego roku obrotowego. Można także przyjąć zasadę wyksięgowywania poprzedniej wyceny nie na pierwszy dzień kolejnego roku, tylko na dzień kolejnej wyceny, zamieszczając nową wycenę i storno poprzedniej w tym samym poleceniu księgowania. Można wreszcie bazować na wartościach z ostatniej wyceny i księgować tylko różnice w wycenie. Oczywiście przy estońskim CIT nie mają zastosowania podatkowe reguły ustalania różnic kursowych. Musi być natomiast poprawnie ustalony wynik roczny, czyli powinny być w nim uwzględnione zrealizowane w tym okresie różnice kursowe, jak i przypadające na okres sprawozdawczy różnice z wyceny bilansowej aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej.
