Postawienie jednostki w stan likwidacji, czy upadłości skutkuje utratą zdolności jednostki do kontynuowania działalności. Jak już wspomniano wcześniej, z przepisów ustawy o rachunkowości wynika obowiązek tworzenia rezerw na przewidywane dodatkowe koszty i straty spowodowane zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania działalności. Przepisy ustawy o rachunkowości nie precyzują, na jakie konkretnie koszty i straty należy utworzyć rezerwę. KSR nr 14 w przykładzie 5.2 wymienia przykładowe koszty ujmowane w ramach takiej rezerwy. Można do nich zaliczyć: opłaty sądowe, notarialne, koszty obwieszczeń i ogłoszeń, koszty wyceny majątku zleconej rzeczoznawcom, dodatkowe wynagrodzenia likwidatora, składki ubezpieczeniowe od ww. wynagrodzeń, odprawy dla zwalnianych pracowników, wszelkie dodatkowe elementy wynagrodzeń, odszkodowania dla kontrahentów, wszelkie kary umowne wynikające z konieczności zerwania umów, koszty archiwizowania dokumentów jednostki, koszty postępowania upadłościowego, np. wynagrodzenie syndyka.
Rezerwę na przewidywane koszty i straty związane z likwidacją lub upadłością jednostki ujmuje się w księgach rachunkowych po stronie Ma konta 83-1 "Pozostałe rezerwy", w korespondencji z kontem 81-3 "Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny". Utworzona rezerwa jest wartością szacunkową. Jeżeli w jednostce powstaną zobowiązania, na które wcześniej jednostka utworzyła rezerwę na podstawie art. 29 ustawy o rachunkowości, to następuje wykorzystanie tej rezerwy. W ewidencji księgowej taką operację można ująć zapisem po stronie Wn konta 83-1, w korespondencji ze stroną Ma konta 21 "Rozrachunki z dostawcami" (lub innego właściwego konta zobowiązań wobec np. pracowników, budżetów). Niewykorzystaną rezerwę utworzoną w ciężar kapitału (funduszu) z aktualizacji wyceny odnosi się w ostatecznym rozliczeniu na konto 80 "Kapitał (fundusz) podstawowy". Wynika to pośrednio z art. 36 ust. 3 ustawy o rachunkowości. Na mocy tego przepisu składniki kapitału (funduszu) własnego jednostek postawionych w stan likwidacji lub upadłości należy, na dzień rozpoczęcia likwidacji lub postępowania upadłościowego, połączyć w jeden kapitał (fundusz) podstawowy, zmniejszając go:
1) w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystwach ubezpieczeń wzajemnych i towarzystwach reasekuracji wzajemnej - o udziały własne,
2) w spółkach akcyjnych oraz prostych spółkach akcyjnych - o należne wkłady na poczet kapitału, o ile nie wezwano zainteresowanych do ich wniesienia, oraz o akcje własne.
|
Ewidencja księgowa połączenia kapitałów spółki z o.o. 1. Połączenie składników kapitału własnego w jeden kapitał podstawowy na dzień rozpoczęcia likwidacji: - Wn konto 80 "Kapitał (fundusz) zakładowy", 81-1 "Kapitał (fundusz) zapasowy", 81-2 "Kapitał (fundusz) rezerwowy", 2. Zmniejszenie kapitału podstawowego na dzień rozpoczęcia likwidacji spółki o wartość posiadanych udziałów własnych przeznaczonych do sprzedaży: - Wn konto 80 "Kapitał (fundusz) podstawowy", |
Przykład
I. Założenia:
- Spółka z o.o. 1 maja 20XX r. została postawiona w stan likwidacji. Na dzień poprzedzający dzień postawienia w stan likwidacji, czyli 30 kwietnia 20XX r., zamknęła księgi i sporządziła sprawozdanie finansowe.
- W kwietniu 20XX r. utworzyła rezerwę na koszty likwidacji w wysokości: 30.000 zł. W czerwcu 20XX r. poniosła wydatki związane z likwidacją, tj. opłata notarialna: 2.000 zł, opłata sądowa: 500 zł, wynagrodzenie likwidatora: 20.000 zł.
- W przykładzie pominięto kwestię VAT.
II. Dekretacja:
| Opis operacji | Kwota | Konto | |
| Wn | Ma | ||
| 1. PK - połączenie kapitałów własnych w jeden kapitał podstawowy i przeksięgowanie kapitału z aktualizacji wyceny | 30.000 zł | 80 | 81-3 |
| 2. WB - opłata notarialna | 2.000 zł | 83-1 | 13-0 |
| 3. WB - opłata sądowa | 500 zł | 83-1 | 13-0 |
| 4. FZ - wynagrodzenie likwidatora | 20.000 zł | 30 | 24-9 |
| oraz równoległe wykorzystanie rezerwy | 20.000 zł | 83-1 | 30 |
III. Księgowania:
